Ποιος θα σώσει την παγκόσμια οικονομία; Όχι οι κεντρικοί τραπεζίτες

Της Νατάσας Στασινού
nstas@naftemporiki.gr

Οι επενδυτές έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στις κεντρικές τράπεζες. Περιμένουν εναγωνίως να δουν δυναμικές αποφάσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Σεπτέμβριο και ελπίζουν ότι o Τζερόμ Πάουελ της Federal Reserve θα αναθεωρήσει την τακτική των μικρών, προσεχτικών βημάτων και θα ακολουθήσει τις άλλες μεγάλες νομισματικές αρχές σε έναν πιο επιθετικό γύρο χαλάρωσης. Οι κεντρικές τράπεζες της Ασίας- Ειρηνικού έχουν άλλωστε ήδη βάλει βαθύτερο των εκτιμήσεων μαχαίρι στα επιτόκια. Το εάν η παγκόσμια οικονομία θα αποφύγει την ύφεση, όμως, μάλλον δεν είναι στο χέρι των κεντρικών τραπεζιτών. Τα πραγματικά όπλα τα κρατούν οι κυβερνήσεις.

Ο Μάριο Ντράγκι, ο Τζερόμ Πάουελ και άλλοι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν επανειλημμένα ξεκαθαρίσει ότι η νομισματική πολιτική έχει όρια. Θα κάνουν ό,τι χρειαστεί (ή ό,τι τέλος πάντων κρίνουν οι ίδιοι αναγκαίο), αλλά αυτό δεν αρκεί. Έχουν επανειλημμένα πετάξει το μπαλάκι στις κυβερνήσεις, ζητώντας να αξιοποιήσουν τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών, αλλά και να προωθήσουν αναγκαίες για την τόνωση παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Έχουν πάνω από όλα υπογραμμίσει ότι οι εμπορικές εντάσεις δεν έχουν κέρδος για κανέναν.

Οι αγορές έκλειναν για πολύ καιρό τα αυτιά. Κοίταζαν μόνο τα μηδενικά και αρνητικά επιτόκια και τις άλλες γενναίες ενέσεις ρευστότητας και ήλπιζαν πως όσο και εάν οι ηγέτες της διεθνούς κοινότητας φροντίζουν να πληγώνουν το παγκόσμιο εμπόριο και να ανεβάζουν το γεωπολιτικό ρίσκο, οι κεντρικές τράπεζες θα αποκρούουν αποτελεσματικά τον εφιάλτη μίας νέας ύφεσης, μίας νέας κρίσης, δέκα μόλις χρόνια ύστερα από εκείνη, που οδήγησε στο χείλος του γκρεμού το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα και λύγισε υπό το βάρος των τεράστιων χωρών πολλές οικονομίες.

Όσοι έχουν παρακολουθήσει τις τελευταίες εξελίξεις, από τις εκρήξεις του Ντόναλντ Τραμπ στο Twitterκαι τις περιπέτειες του ιρανικού τάνκερ έως και το σχέδιο «ηρωικής εξόδου» της Βρετανίας από την Ε.Ε., που προωθεί ο Μπόρις Τζόνσον και κυρίως όσοι παρακολούθησαν τις δηλώσεις των κεντρικών τραπεζιτών στο Τζάκσον Χολ, το έχουν πια καταλάβει. Δεν κρίνεται από τον Ντράγκι και τον Πάουελ η τύχη της παγκόσμιας οικονομίας.

«Βιώνουμε μία σειρά μεγάλων πολιτικών σοκ σε καθημερινή βάση» ομολόγησε στο συμπόσιο των κεντρικών τραπεζιτών ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Αυστραλίας, Φίλιπ Λόου. «Υπάρχει η πεποίθηση ότι πρέπει απλά να παρέμβουν οι κεντιρκές τράπεζες και να φτιάξουν το πρόβλημα. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο σύνθετη» εξήγησε.

Όσοι έλαβαν το λόγο στο συμπόσιο παραδέχθηκαν ότι η γεωπολιτική αβεβαιότητα δένει σε μεγάλο βαθμό τα χέρια τους και αυξάνει επικίνδυνα τον κίνδυνο οικονομικής κρίσης. Τόνισαν πόσο διασυνδεδεμένος είναι πια ο κόσμος και πώς μία επίθεση του Τραμπ στην Κίνα μπορεί να προκαλέσει τριγμούς στη Γερμανία ή πως οι διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ αφήνουν αισθητό τον αντίκτυπό τους σε όλη την Ασία. Κυρίως εξήγησαν ότι είναι οι πολιτικοί εκείνοι, που με τις πράξεις, τις παραλείψεις τους και τις ολοένα και πιο απρόβλεπτες αντιδράσεις τους χαράσσουν την πορεία. Και αυτή η πορεία θυμίζει λαβύρινθο.

Κάποιοι δεν δίστασαν να ομολογήσουν ότι πολλά εξαρτώνται από ένα και μόνο πρόσωπο, τον πιο ισχυρό άνθρωπο του πλανήτ, και να στρέψουν τα βέλη τους στην πολιτική του. «Το πρόβλημα  στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Το πώς το σύστημα μπορεί να αντιδράσει στα όσα έχει κάνει τελευταία, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεών του, που έχουν ως στόχο να καταστρέψουν το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα είναι εντελώς θολό. Δεν έχω ιδέα πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση» δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρώην αντιπρόεδρος της Fed, Στάνλει Φίσερ. Οι δηλώσεις του μάλλον δεν έφτασαν έως τον ένοικο του Λευκού Οίκου.

Θα πει αντίο στη λιτότητα η Ευρώπη; 

Στις ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ ακολουθεί ήδη επεκτακτική δημοσιονομική πολιτική, ενώ δεν αποκλείεται να προωθήσει και νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας όσο θα πλησιάζει στις κάλπες του 2020 και θα αυξάνεται ο φόβος απότομης επιβράδυνσης. Στην Ευρώπη όμως τι θα γίνει; Θα πει τελικά η Γερμανία αντίο στο δόγμα των ισοκελισμένων προϋπολογισμών; Τίποτα δεν είναι σίγουρο, αλλά οι προσδοκίες έχουν αυξηθεί μετά και τις πρόσφατες δηλώσεις του Όλαφ Σολτς, που άφησαν να εννοηθεί ότι εξετάζεται σχέδιο τόνωσης της οικονομίας ύψους 50 δισ,. ευρώ.

Σήμερα τις προσδοκίες αυτές ήρθε να ενισχύσει ρεπορτάζ των Financial Times σύμφωνα με το οποίο η Ε.Ε. εξετάζει αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. 

naftemporiki.gr