Μπαρτολομέο Κριστόφορι (1655 – 1731)

Ιταλός οργανοποιός, που θεωρείται ο επινοητής του πιάνου.

Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή του και η ανακάλυψή του δεν ήταν αρκετά γνωστή ενόσω αυτός ζούσε. Γύρω στο 1690 πήγε από την Πάντοβα στη Φλωρεντία, μετά από πρόσκληση του πρίγκιπα Φερδινάνδου των Μεδίκων, έχοντας εδραιώσει τη φήμη του ως κατασκευαστής αρπίχορδων οργάνων (σπινέτο, τσέμπαλο, κ.ά).

Ο Κριστοφόρι επινόησε το πιάνο γύρω στο 1709 και σύμφωνα με πηγές της εποχής του υπήρχαν το 1711 τέσσερα πιάνα. Το 1713 ο Φερδινάνδος πέθανε και ο Κριστοφόρι παρέμεινε στην υπηρεσία του μεγάλου δούκα Κόζιμο Γ’. Αργότερα (1716) ορίστηκε υπεύθυνος για τη φροντίδα της συλλογής οργάνων που είχε συγκεντρώσει ο Φερδινάνδος. Από τα 84 όργανα, τα 7 ήταν κατασκευής του Κριστοφόρι.

Ο ιταλός οργανοποιός είναι ο πρώτος που χρησιμοποίησε μικρά σφυριά για να πλήττονται αντί να νύσσονται οι χορδές κι έτσι έδωσε τη δυνατότητα στον ήχο να γίνεται απαλότερος (piano) ή εντονότερος (forte), ανάλογα με την πίεση που ασκούσε στα πλήκτρα ο εκτελεστής. Γι’ αυτό στην αρχή ο νέος τύπος του πληκτροφόρου οργάνου που πρότεινε ονομάσθηκε pianoforte ή fortepiano και με την πάροδο του χρόνου επικράτησε η ονομασία πιάνο.

Ο Κριστοφόρι τελειοποίησε το πιάνο μέχρι του σημείου, ώστε από το 1726 είχε φτάσει, ως προς τα ουσιαστικά του στοιχεία, στην ολοκλήρωση του σύγχρονου πιάνου. Το σχέδιό του δεν ήταν ευρύτερα γνωστό στην Ιταλία, αλλά φρόντισε να το διαδώσει στον ευρωπαϊκό χώρο με ένα άρθρο του ο συμπατριώτης του τεχνοκριτικός Σιπιόνε Μαφέι (1675-1755).

Ο Μπαρολομέο Κριστοφόρι πέθανε στις 27 Ιανουαρίου 1731, σε ηλικία 75 ετών.