Διασταυρώσεις πολιτισμών, η Ελλάδα πήγε Βενετία

Η Βενετία όπως απεικονίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα από τους Georg Braun και Franz Hogenberg στο έργο «Civitates Orbis Terrarum».

ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ

Η πτήση για Βενετία είναι πρωινή. Στο αεροδρόμιο θα με περιμένει η professional hostess (όνομα – κινητό). Με περιμένει. Ευγενική – αποτελεσματική. Επιμένει να μου κουβαλήσει τη συρόμενη βαλίτσα. Αρνιέμαι. Διασχίζουμε τη μακριά ξύλινη προβλήτα. Στο τέλος της με περιμένει η άκατος του ξενοδοχείου.

Εχω στον νου μου τους πίνακες του Canaletto. Εικόνες επίσης από τον θάνατο στη Βενετία. Ηχους από τη μουσική του Μάλερ που τη συνόδευαν. Η μορφή του νεαρού Τάτζιο. Αυτό το εκπληκτικής ομορφιάς αγόρι. Η σκεπασμένη ομοφυλοφιλία του Τόμας Μαν. Τη Βενετία είναι η τρίτη φορά που την επισκέπτομαι. Επισκέψεις σύντομες – όχι ακριβώς τουριστικές. Η ημέρα είναι καλή. Ηλιος και ελαφριά ανοιξιάτικη ψύχρα. Βαπορέτα γεμάτα κόσμο διασχίζουν το κανάλι. Αλλα επίσης ποικίλα σκάφη, μικρότερα. Είναι ο σφυγμός της πόλης. Η άκατος ελίσσεται γρήγορα με επιδεξιότητα, διαψεύδοντας κάθε φορά τις λαχτάρες μου ότι θα συγκρουστούμε με κάποιους άλλους. Φτάνουμε στο ξενοδοχείο. Παλιό αρχοντικό με την πατίνα των 300 χρόνων του στους τοίχους. Φάση πρώτη.

Incroci di civiltà. Διασταυρώσεις πολιτισμών. Διεθνές Φεστιβάλ Λογοτεχνίας που διοργανώνεται επί 11 ήδη χρόνια στη Βενετία. Φέτος με πρωτοβουλία της Caterina Carpinato συμμετέχει και η Ελλάδα. Αναφέρω τις υπόλοιπες χώρες: Αυστραλία, Χιλή, Γαλλία, Γερμανία, Ιαπωνία, Μεγάλη Βρετανία, Ισραήλ, Ιταλία, Κίνα, Νικαράγουα, Νορβηγία, Μαλαισία, Μαρόκο, Ρουμανία, Σρι Λάνκα, Ισπανία, Σουηδία, Τουρκία.

Στις 4 με 7 Απριλίου, 25 συγγραφείς απ’ αυτές τις χώρες μίλησαν σε κοινό, διάβασαν έργα τους, έδωσαν συνεντεύξεις στον Τύπο. Με μερικούς απ’ αυτούς συζητήσαμε, μοιραστήκαμε περιστασιακά κάποιες ώρες. Ενας τους με εξέπληξε μιλώντας μου ελληνικά. Χωρίς προφορά, λίγο μάγκικα ίσως. Γεια σου φίλε. Ο Μαροκινός Μοχάμεντ Κιοκτσίντι, έχει ζήσει στην Κομοτηνή είναι παντρεμένος εκεί, έχει παιδί – έτσι έμαθε τα ελληνικά.

Η Υasmina Rech (κινητό) είναι 20 χρόνων. Σπουδάζει γλώσσες, μιλάει καλά αγγλικά. Θα είναι η εθελόντρια συνοδός στις διάφορες διαδρομές μου. Ευγενικό κορίτσι λίγο συνεσταλμένο. Με την Κατερίνα Καρπινάτο γνωριζόμαστε από παλιά. Οχι ιδιαίτερη φιλία. Αναρωτιέμαι αν της έχω στείλει ποτέ ένα βιβλίο μου. Διδάσκει τα ελληνικά στο εδώ πανεπιστήμιο. Το Σάββατο τελευταία ημέρα, στις 10 το πρωί, με παρουσιάζει στο ιταλικό κοινό.

Η εκδήλωση

Fondazione Querini Stampalia. Η αίθουσα στενόμακρη, παρά τους φόβους μου, λόγω ώρας, αξιοπρεπώς γεμάτη. Στην πρώτη σειρά ο διευθυντής του κάποτε ιστορικού Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας, που το έχουν κάνει τώρα τι; Στο τραπέζι και η Francesca Zaccone. Ηρθε από τη Ρώμη χθες το βράδυ με κάμποσα αντίτυπα από το πρώτο Συναξάρι που μόλις κυκλοφόρησε εδώ σε δική της μετάφραση. Διάβασα μία-δύο σελίδες στα ελληνικά – η γνωστή τελετουργία. Για τον ήχο της γλώσσας, την αίσθησή της σε ένα ξένο κοινό.

Στη συνέχεια διαβάζει η Κατερίνα τις σελίδες με τον Κορδοπάτη να περνάει τελικά στην Αμερική ως λαθρομετανάστης. Αίσθηση στο κοινό. Η Κατερίνα αναπτύσσει το θέμα της, αναφέρεται στα βιβλία μου, στις θεματικές τους, μια αναγκαία παρουσίαση. Μου κάνει κάποιες ερωτήσεις. Το πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης είναι παρόν. Κατ’ αντίστροφη φορά τώρα. Οι Ιταλοί το ζουν έντονα, όπως και εμείς άλλωστε.

Η συνάντηση κλείνει με την υπογραφή αντιτύπων. Εχει φέρει πενήντα η Φραντσέσκα, εξαντλούνται. Κάποιοι έχουν παλιότερες εκδόσεις μου. «Η Κάθοδος των εννιά», «Μπλε βαθύ σχεδόν μαύρο». Τις έχουν φέρει μαζί τους. Είναι συγκινητικό. Αυτή η διαδικασία, άγνωστοι άνθρωποι που κατά κάποιον τρόπο σε ξέρουν. Το προνόμιο να τους βλέπεις εσύ είναι σπάνιο. Ποιες σκέψεις, ποιες εικόνες, ποια αισθήματα ανακατεύτηκαν μέσα τους;

Το απόγευμα καθόμαστε με την Κατερίνα έξω από το ξενοδοχείο μου. Θα ακολουθήσει αργότερα το βράδυ ένα αποχαιρετιστήριο πάρτι. Ο ήλιος ακολουθώντας τον άξονα του καναλιού γέρνει προς τη δύση. Η δύση φλέγεται. Τι συζητάμε; Νομίζω τίποτα σπουδαίο. Είναι ακριβώς αυτό που κάνει τη στιγμή να ξεχωρίζει. Είναι από μόνη της σπουδαία και εμείς την εισπνέουμε κανονικά – ένα είδος αιωνιότητας. Αύριο Κυριακή επιστρέφω στην Αθήνα.

* Ο κ. Θανάσης Βαλτινός είναι συγγραφέας και ακαδημαϊκός. 

kathimerini.gr