Γιαν Ινγκενχάους (1730 – 1799)
Ο Γιαν Ινγκενχάους ήταν ολλανδός ιατρός και βιολόγος, που έμεινε στην ιστορία για την ανακάλυψη των φαινομένων της φωτοσύνθεσης και της αναπνοής των φυτών.
Μετά το θάνατο του πατέρα του το 1764 αναχώρησε για ένα μεγάλο επαγγελματικό ταξίδι στην Ευρώπη με πρώτο σταθμό την Αγγλία, όπου έμελλε να ριζώσει και να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του. Εκεί έμαθε τις τελευταίες εξελίξεις για τη νόσο της ευλογιάς, που είχε λάβει επιδημικές διαστάσεις στην αγγλική ύπαιθρο και συνεισέφερε με τις αποκτηθείσες γνώσεις του στην αντιμετώπισή της. Υπήρξε ένας από τους πρώτους γιατρούς που εφάρμοσαν με επιτυχία τον ευλογιασμό, μια πρωτόγονη μορφή δαμαλισμού. Το 1768 προσκλήθηκε από την αυτοκράτειρα της Αυστρίας, Μαρία Θηρεσία, να συνεισφέρει με την εμπειρία του στην καταπολέμηση της ευλογιάς στην επικράτειά της.
Ο Γιαν Ινγκενχάους έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο Λονδίνο. Εκεί δημοσίευσε, λίγο πριν από το θάνατό του, το έργο του «Πειράματα στα λαχανικά, που αποκαλύπτουν τη μεγάλη τους δύναμη να καθαρίζουν τον κοινό αέρα στο φως του ήλιου και να τον αλλοιώνουν στη σκιά και κατά τη νύχτα». Πρόκειται για μια σύντομη πραγματεία, στην οποία εξέθεσε πρώτος αυτός τις βασικές αρχές της φωτοσύνθεσης των πράσινων φυτών. Η φωτοσύνθεση, θεμελιώδους σημασίας για τη ζωή στη Γη, είναι η διαδικασία με την οποία τα πράσινα φυτά και ορισμένοι άλλοι οργανισμοί μετατρέπουν τη φωτεινή ενέργεια σε χημική. Οι έρευνές του είχαν ξεκινήσει τη δεκαετία του 1770 με την ενθάρρυνση του Τζόζεφ Πρίστλεϊ, στον οποίο πιστώνεται η ανακάλυψη του οξυγόνου.
Ασχολήθηκε επίσης με τη φυσικοχημεία και είναι ο πρώτος επιστήμονας που πραγματοποίησε το περίφημο πείραμα για τη θερμική αγωγιμότητα των μετάλλων (1789), ενώ σ’ αυτόν οφείλεται η χρήση των γυάλινων πλακών στις ηλεκτροστατικές μηχανές (1766). Κατά τη διάρκεια της ερευνητικής του δραστηριότητας, αλληλογραφούσε τακτικά με επιστήμονες του βεληνεκούς ενός Βενιαμίν Φραγκλίνου κι ενός Χένρι Κάβεντις.
Ο Γιαν Ινγκενχάους πέθανε στην πόλη Καν της νοτιοδυτικής Αγγλίας, στις 7 Σεπτεμβρίου 1799, σε ηλικία 69 ετών.
