Κύρος B’ (590 ή 576 – 529 π.Χ.)
Ο επονομαζόμενος και Μέγας. Ιδρυτής της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, η οποία περιλάμβανε μια εκτεταμένη περιοχή, από τον Ινδό Ποταμό μέχρι το Αιγαίο Πέλαγος. Ό,τι γνωρίζουμε για τον Κύρο το οφείλουμε σε τρία έργα ελλήνων συγγραφέων: «Κύρου Παιδεία» του Ξενοφώντα, «Ιστορίαι» του Ηροδότου και «Αποσπάσματα» του Κτησία.
Σύμφωνα με το μύθο, ο Αστυάγης διέταξε να σφάξουν τον νεαρό Κύρο, γιατί σε ένα όνειρό του είδε ότι το παιδί όταν μεγάλωνε θα τον ανέτρεπε. Ένας σύμβουλος του Αστυάγη διέσωσε το παιδί, δίνοντάς το σ’ ένα βοσκό για να το αναθρέψει. Ο παππούς του γρήγορα διέκρινε τα προσόντα του εγγονού του και παρά το όνειρο, το άφησε να ζήσει. Όταν ο Κύρος ανδρώθηκε, επαναστάτησε εναντίον του παππού του και ανεξαρτητοποιήθηκε. Ο Αστυάγης βάδισε κατά του Κύρου, αλλά ηττήθηκε. Έτσι, ο Κύρος έγινε κύριος της Μηδίας το 550 π.Χ.
Αφού διαφύλαξε τα νώτα του, υποτάσσοντας τις διάφορες φυλές της Μηδίας, βάδισε εναντίον της Λυδίας, ο βασιλιάς της οποίας Κροίσος τον αμφισβητούσε. Κατέκτησε τις Σάρδεις το 547 π.Χ. αιχμαλωτίζοντας τον Κύρο, του οποίου του χάρισε τη ζωή κατά μία εκδοχή. Οι ελληνικές πόλεις της Ιωνίας με τη σειρά τους δήλωσαν υποταγή και όποιες αντιστάθηκαν τιμωρήθηκαν με αυστηρότητα.
Στη συνέχεια, ο Κύρος βάδισε κατά της Βαβυλώνας, της οποίας οι κάτοικοι ήταν δυσαρεστημένοι με τον άρχοντα Ναβονίδη. Στις 12 Οκτωβρίου του 539 π.Χ. η μεγαλύτερη πόλη του αρχαίου κόσμου έπεφτε στα χέρια του. Ο Κύρος υπήρξε ανεκτικός με τους κατοίκους της και απελευθέρωσε τους Εβραίους από τη Βαβυλώνια Αιχμαλωσία. Η κατάληψη της Βαβυλώνας όχι μόνο παρέδωσε τη Μεσοποταμία στον Κύρο, αλλά επίσης τη Συρία και την Παλαιστίνη, που είχαν καταληφθεί από τους Βαβυλώνιους.
Στη συνέχεια, στράφηκε κατά των νομάδων της Μηδίας, που είχαν επαναστατήσει. Ο Κύρος αντιμετώπισε τους Μασαγέτες, συλλαμβάνοντας αιχμάλωτο το βασιλιά τους. Ο αιχμάλωτος Σπαργάπισης αυτοκτόνησε και η μητέρα του Τόμιρις ορκίστηκε εκδίκηση. Αντιμετώπισε τον Κύρο και τον σκότωσε το 529 π.Χ. Διέταξε να του κόψουν το κεφάλι και να το βουτήξουν σε αίμα για να εκδικηθεί το θάνατο του γιου της. Ο Κύρος τάφηκε στις Πασαργάδες, όπου βρίσκεται και σήμερα το μνημείο του. Τον διαδέχθηκε ο υιός του Καμβύσης, ο οποίος σκότωσε τον αδελφό του Σμέρδι, προκειμένου να γίνει κύριος της αυτοκρατορίας.
Ο Κύρος, με τη διπλωματία και τη δύναμη των όπλων, εγκαθίδρυσε τη μεγαλύτερη γνωστή αυτοκρατορία του τότε κόσμου. Οργάνωσε το αχανές κράτος του σε σατραπείες, δίνοντας στους διοικητές του (σατράπες) αξιοσημείωτη αυτονομία. Ο Ξενοφών τον αναφέρει ως ένα ιδανικό και ανεκτικό μονάρχη, ο οποίος έχαιρε εκτίμησης, όχι μόνο μεταξύ του λαού του, αλλά και των Ελλήνων. Η εξιδανικευμένη βιογραφία του από τον έλληνα ιστορικό («Κύρου Παιδεία») γράφτηκε μάλλον με σκοπό την προβολή του ιδανικού μονάρχη για τη διάπλαση των Ελλήνων.
Ακόμη και σήμερα, ο Κύρος θεωρείται σπουδαία πολιτική προσωπικότητα. Το 1992 κατατάχθηκε στην 87η θέση στον κατάλογο του Μάικλ Χαρτ με τις επιδραστικότερες μορφές της παγκόσμιας ιστορίας.
