Ριζικές αλλαγές έρχονται στον τρόπο λειτουργίας των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) της χώρας, καθώς η κυβέρνηση ετοιμάζεται να τις αφαιρέσει από την ευθύνη των Δήμων, με φόντο τις πολύ χαμηλές επιδόσεις στην αξιολόγηση των πολιτών, αλλά και τις σοβαρές καταγγελίες περί διαφθοράς και κακοδιοίκησης.
Η απόφαση, που σύμφωνα με πληροφορίες βρίσκεται στα τελικά στάδια επεξεργασίας, στοχεύει στον δραστικό εξορθολογισμό της πολεοδομικής διαδικασίας και αναμένεται να ανακοινωθεί και επίσημα το επόμενο διάστημα.
Αξιολόγηση-σοκ: Καμία ΥΔΟΜ δεν «πέρασε τη βάση»
Σε 150 ΥΔΟΜ που αξιολογήθηκαν πρόσφατα από τους πολίτες, καμία δεν έλαβε βαθμολογία πάνω από 5. Η καλύτερη επίδοση ήταν μόλις 4,9, με την πλειονότητα των υπηρεσιών να κινούνται στο κάτω μισό της κλίμακας, ενώ οι πολεοδομίες της Ρόδου και της Σιθωνίας βρέθηκαν στον πάτο με βαθμολογίες 1,9 και 2 αντίστοιχα, μετά από αποκαλύψεις για οργανωμένα κυκλώματα και μαύρες συναλλαγές.
Η κυβέρνηση εξετάζει δύο βασικές κατευθύνσεις για τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων:
-
Μεταφορά στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας – φαίνεται ως το πιο πιθανό σενάριο, με στόχο την ενιαία εποπτεία και αποσύνδεση από τις τοπικές πολιτικές πιέσεις.
-
Μεταφορά στις 13 Περιφέρειες – σενάριο αποκέντρωσης, που ενδεχομένως να διατηρήσει κάποιου τύπου γεωγραφική εγγύτητα με τον πολίτη.
Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται βέβαιη η συνένωση και αναδιάρθρωση των ΥΔΟΜ, ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο πλήρως στελεχωμένες υπηρεσίες να γειτνιάζουν με άλλες που υπολειτουργούν ή παραπαίουν.
Η πραγματικότητα στις πολεοδομίες, όπως περιγράφεται, είναι δραματική:
-
Τοπικά κυκλώματα, όπως στη Ρόδο, αξιοποιούν τα παραθυράκια της πολεοδομικής νομοθεσίας
-
Ανταγωνισμός δημάρχων για τεχνικό προσωπικό στερεί από τις ΥΔΟΜ βασικούς μηχανικούς
-
Καταγγελίες για συναλλαγές και επιλεκτική εξυπηρέτηση, σε βάρος της διαφάνειας και της εξυπηρέτησης των πολιτών
Πρωθυπουργός: «Το σύστημα έχει φτάσει στα όριά του»
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων αξιολόγησης των δημοσίων υπηρεσιών, προανήγγειλε τις αλλαγές:
«Παίρνουν πολύ χαμηλό βαθμό. Αυτό μας προβληματίζει ιδιαίτερα… Το σύστημα έχει φτάσει στα όριά του και πρέπει να αναμορφωθεί με τρόπο πιο δραστικό».
Έρχονται ενιαιοποίηση και ψηφιοποίηση
Πέρα από την οργανωτική αλλαγή, σχεδιάζονται και θεσμικές παρεμβάσεις:
-
Κωδικοποίηση της πολεοδομικής νομοθεσίας σε ενιαίο κείμενο έως το τέλος του 2025, σύμφωνα με τον Υπουργό Περιβάλλοντος Σταύρο Παπασταύρου
-
Ψηφιοποίηση άνω των 3,5 εκατ. οικοδομικών αδειών και 44 εκατ. σχεδίων, έργο που «τρέχει» το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος με προϋπολογισμό άνω των 100 εκατ. ευρώ
-
Κατάργηση έγχαρτων αρχείων, που χάνονταν ή «εξαφανίζονταν» σε πολλές ΥΔΟΜ
Αντιδράσεις έχουν ήδη εκφραστεί από στελέχη της αυτοδιοίκησης, κυρίως για τον τρόπο αξιολόγησης και την εγκυρότητα των μεθοδολογικών εργαλείων. Ωστόσο, το κοινό αίσθημα των πολιτών και των μηχανικών για καθυστερήσεις, γραφειοκρατία, αδιαφάνεια και άνιση μεταχείριση δεν αφήνει πολλά περιθώρια αναμονής.
Οι επαφές μεταξύ των υπουργείων Εσωτερικών και Περιβάλλοντος για το τελικό μοντέλο διαχείρισης των ΥΔΟΜ βρίσκονται σε εξέλιξη. Οι επίσημες ανακοινώσεις αναμένονται το επόμενο διάστημα, με τον Ιούλιο να θεωρείται κομβικός μήνας για τις σχετικές αποφάσεις.
Το βέβαιο είναι ότι οι Πολεοδομίες, όπως τις ξέραμε, δεν θα είναι ίδιες. Και η αλλαγή φαίνεται πλέον… αναπόφευκτη.
Πηγή Σφεντόνα
