Η σπίθα που πυροδότησε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Στις 28 Ιουνίου του 1914 ο σερβοβόσνιος φοιτητής Γκαβρίλο Πρίντσιπ δολοφόνησε στο Σαράγεβο τον διάδοχο του Αυστρο-Ουγγρικού θρόνου Φραγκίσκο Φερδινάνδο (Franz Ferdinand στα γερμανικά) και τη σύζυγό του Σοφία. Η ενέργειά αυτή του Πρίντσιπ, που εξέφραζε τις φιλοδοξίες του πανσερβισμού, πυροδότησε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μία από τις μυστικές οργανώσεις, που δρούσαν στο έδαφος της Βοσνίας, ήταν η «Μλάντα Μπόσνα» («Νεαρά Βοσνία»), αποτελούμενη κυρίως από σερβοβόσνιους μαθητές. Η οργάνωση, στην οποία ηγετικό ρόλο είχε ο φοιτητής Γκαβρίλο Πρίντσιπ (1894-1918), ήταν αντίθετη με την κατοχή της Βοσνίας από τους Αυστριακούς και είχε ως στόχο την απελευθέρωση των σλαβικών περιοχών του ευρωπαϊκού νότου και τη σύμπηξη μιας ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.
Η ευκαιρία για μία θεαματική ενέργεια κατά της Αυστρο-Ουγγρικής κατοχής της Βοσνίας θα δινόταν από τους νεαρούς επαναστάτες της «Μλάντα Μπόσνα» στις 28 Ιουνίου του 1914, κατά την επίσημη επίσκεψη του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου και της συζύγου του Σοφίας στο Σαράγεβο, προκειμένου να εγκαινιάσουν ένα νοσοκομείο. Ο Γκαβρίλο Πρίντσιπ και η πενταμελής ομάδα του είχαν σκοπό να τους σκοτώσουν και να γίνουν ήρωες. Η συνωμοσία είχε οργανωθεί από τον Ντιμιτρίεβιτς και ήταν σε γνώση του Σέρβου πρωθυπουργού Νίκολα Πάσιτς. Ο Πάσιτς, που είχε εχθρικές σχέσεις με τον Ντιμιτρίεβιτς, αναλογιζόμενος τις επιπτώσεις στη χώρα του από μια τέτοια ενέργεια, ειδοποίησε την αυστριακή κυβέρνηση, η οποία δεν θεώρησε σοβαρή την προειδοποίηση και αδιαφόρησε.
Το πρωί της 28ης Ιουνίου του 1914, μόλις η βασιλική πομπή εμφανίστηκε στην κεντρική οδό του Σαράγεβο, ένας από την ομάδα του Πρίντσιπ, ο 19χρονος Νεντέλικο Τσαμπρίνοβιτς έριξε μία χειροβομβίδα, η οποία προσέκρουσε στην άμαξα του διαδόχου και εξερράγη σε διπλανό όχημα, τραυματίζοντας δύο από τους συνοδούς αξιωματικούς του Φραγκίσκου Φερδινάνδου. Λίγο αργότερα κι ενώ ο διάδοχος και η σύζυγός του κατευθύνονταν προς το νοσοκομείο για να επισκεφθούν τους τραυματίες αξιωματικούς, ο Πρίντσιπ τους πυροβόλησε και τους σκότωσε μ’ ένα εννιάρι πιστόλι τύπου «FN1910», το οποίο, κατά πάσα πιθανότητα, του το είχαν προμηθεύσει οι σερβικές μυστικές υπηρεσίες.
Η Αυστρο-Ουγγαρία θεώρησε υπεύθυνη τη Σερβία για τη δολοφονία του πριγκιπικού ζεύγους και της κήρυξε τον πόλεμο στις 28 Ιουλίου του 1914. Στον πόλεμο ενεπλάκησαν όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις και οι Ηνωμένες Πολιτείες από το 1917, με αποτέλεσμα να προκύψει μια γενικευμένη στρατιωτική σύγκρουση, που έσπειρε τον όλεθρο στη Γηραιά Ήπειρο και έμεινε στην ιστορία ως Α’ Πόλεμος Πόλεμος ή Μεγάλος Πόλεμος (1914-1918).
