1952, όταν το φωτοχημικό νέφος του Λονδίνου σκότωσε 12.000 άτομα [εικόνες]

Το μεγάλο νέφος του Λονδίνου (στα αγγλικά The Great Smog ή Big Smoke) του 1952 θεωρείται η χειρότερη ατμοσφαιρική μόλυνση όλης της ιστορίας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Οι πρώτες εκτιμήσεις είχαν κάνει λόγο για 4.000 άτομα που πέθαναν πρόωρα εξαιτίας του smog και άλλα 100.000 άτομα που είχαν ασθενήσει σοβαρά. Αλλά νεότερες εκτιμήσεις έδειξαν ότι ο αριθμός των ατόμων που πέθαναν εξαιτίας του smog ήταν πολύ πιο υψηλός: πέθαναν 12.000 άνθρωποι.

Το μεγάλο νέφος του Λονδίνου του 1952 αναγνωρίστηκε ως ένα από τα πιο σημαντικά επεισόδια στην ιστορία της ανθρωπότητας, όσον αφορά τις συνέπειες της περιβαλλοντικής μόλυνσης, των νόμων που εφαρμόζει μια κυβέρνηση, καθώς και την ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σχέση μεταξύ υγείας και ποιότητας του αέρα.

Το φωτοχημικό αυτό νέφος, όπως έχει μείνει γνωστό στην ιστορία, προήλθε από έναν συνδυασμό παραγόντων. Η εκτεταμένη καύση κάρβουνου σε τζάκια για θέρμανση τόσο σε σπίτια όσο και σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας οδήγησε σε υψηλές θερμοκρασίες και υψηλή συγκέντρωση ενώσεων, όπως τα οξείδια του αζώτου, το μονοξείδιο του άνθρακα, οι υδρογονάνθρακες και τα προϊόντα των αντιδράσεών τους.

Οι συνθήκες που δημιουργήθηκαν ήταν πραγματικά ακραίες και έκαναν την ατμόσφαιρα ασφυκτική για χιλιάδες πολίτες.

To νέφος ήταν τόσο παχύ που ο κόσμος δεν έβλεπε ούτε σε απόσταση μισού μέτρου. Μάλιστα πολλοί από τους νεκρούς δεν πέθαναν από προβλήματα στους πνεύμονες, αλλά επειδή έπεσαν στον Τάμεση και πνίγηκαν καθώς δεν ήταν σε θέση να δουν το ποτάμι. Αυτοκίνητα και τρένα ακινητοποιήθηκαν και θέατρα αλλά και κινηματογράφοι έκλεισαν επειδή το κοινό δε μπορούσε να δει τη σκηνή.

Και μπορεί φαινομενικά τουλάχιστον η κατάσταση σήμερα να είναι καλύτερη, ωστόσο η ατμόσφαιρα του Λονδίνου παραμένει μολυσμένη σε πολύ μεγάλο βαθμό. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα βλαβερά αέρια που εκλύονται από τα αυτοκίνητα σκοτώνουν χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο στη Μεγάλη Βρετανία, εκ των οποίων οι 4.300 θάνατοι σημειώνονται στο Λονδίνο.

Το φαινόμενο του φωτοχημικού νέφους ονομάζεται και ρύπανση «τύπου Λος Αντζελες», καθώς εκεί εμφανίστηκε για πρώτη φορά, το 1943.

2017: Τα αυτοκίνητα θα πληρώνουν 24 ευρώ διόδια για να μπουν στο κέντρο

Τα διόδια πόλης στο κέντρο του Λονδίνου αυξάνονται στα 24 ευρώ για τα αυτοκίνητα που μολύνουν, ενώ σχεδιάζεται να καταργηθούν οριστικά το 2021.

Και πράγματι, χιλιάδες άτομα εξακολουθούν να πεθαίνουν κάθε χρόνο στο Λονδίνο από τη μόλυνση της ατμόσφαιρας. Τα παιδιά που γεννιούνται στη βρετανική πρωτεύουσα σήμερα χάνουν κατά μέσο όρο δύο χρόνια προσδόκιμο ζωής για τον ίδιο λόγο. Αντιμέτωπος με αυτές τις στατιστικές, τις οποίες χαρακτηρίζει «τραγικές», ο δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Καν έκανε προτεραιότητά του τον πόλεμο εναντίον των «βρόμικων» αυτοκινήτων.

Τη Δευτέρα 23 Οκτωβρίου 2017 τέθηκε σε ισχύ το πρώτο από τα μεγάλα μέτρα: τα διόδια πόλης διπλασιάστηκαν για τα αυτοκίνητα που μολύνουν. Αυτά τα διόδια ξεκίνησαν το 2003 για να μειωθούν τα μποτιλιαρίσματα και κόστιζαν ως σήμερα 11,50 λίρες (13 ευρώ) την ημέρα, για όλα τα αυτοκίνητα που μπαίνουν στο κέντρο της πόλης. Σε αυτό το ποσό θα προστεθεί στο εξής ένας φόρος, με την ονομασία «Toxicity-charge», ή «T-Charge», 10 λιρών, για τα αυτοκίνητα προ του 2006. Αυτά τα αυτοκίνητα θα πληρώνουν στο εξής 21,50 λίρες, ήτοι 24 ευρώ διόδια, στο κέντρο του Λονδίνου. «Πρόκειται για τα σκληρότερα μέτρα όλων των πόλεων του κόσμου», δήλωσε ο δήμαρχος του Λονδίνου.

Οι περιβαλλοντικές και αστικές οργανώσεις χαιρέτισαν την απόφαση. «Είναι πολύ καλό νέο. Ο δήμαρχος έχει πραγματικά ριχτεί στη μάχη εναντίον της ατμοσφαιρικής μόλυνσης», εκτίμησε ο  Simon Alcock, της Ενωσης ClientEarth