Το προφίλ ασφάλειας των ΜΣΑΦ για το γαστρεντερικό σύστημα

Γράφει ο Μανώλης Συμβουλάκης, Γαστρεντερολόγος, Δ/ντής της Β’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής του ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ Hospital Center

Η χρήση των OTC αναλγητικών σήμερα ολοένα και αυξάνεται. Παρά την αντίληψη ότι τα Mη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα όπως η παρακεταμόλη είναι ασφαλή, η τοξικότητα της παρακεταμόλης γίνεται ένα πραγματικό φορτίο στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης σε όλο τον κόσμο (Gyamlani & Parikh, 2002). Νέα δεδομένα και αποτελέσματα μελετών αναφέρουν ότι η ιβουπροφαίνη έχει το καλύτερο προφίλ ασφάλειας  στο γαστρεντερικό σύστημα από όλα τα ΜΣΑΦ  και παρόμοιο και καλύτερο με αυτό της παρακεταμόλης και της ασπιρίνης.

Το προφίλ ασφάλειας της ιβουπροφαίνης  επιβεβαιώθηκε  στην αντιμετώπιση της κεφαλαλγίας τάσεως (πονοκέφαλου), της δυσμηνόρροιας (πόνων περιόδου)  και του πόνο των αρθρώσεων.

Συγκεκριμένα η  μετά- ανάλυση  οκτώ ελεγχόμενων κλινικών ερευνών με  ιβουπροφαίνη και εικονικό φάρμακο έδειξε  ότι η μέγιστη δόση ιβουπροφαίνης (1200 mg/ημέρα έως 10 ημέρες) ήταν άριστα ανεκτή και το  προφίλ ασφάλειας της  δεν  διέφερε από αυτό του  εικονικού φαρμάκου (placebo).

Τα συνολικά γαστρεντερικά περιστατικά ήταν λιγότερο συχνά με την ιβουπροφαίνη. Η δυσπεψία εμφανίστηκε μόνο στο 1,4% των ασθενών που έλαβαν ιβουπροφαίνη, σε σύγκριση με 2,2% στους ασθενείς που έλαβαν παρακεταμόλη και 3,1% στους ασθενείς που έλαβαν ασπιρίνη. Η έρευνα επίσης έδειξε ότι  η ιβουπροφαίνη δεν συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για μη σοβαρή γαστρεντερική αιμορραγία.

Άλλες μελέτες δεν βρήκαν σημαντική αύξηση στη συσχέτιση του κινδύνου γαστρεντερικής αιμορραγίας μεταξύ των χρηστών ιβουπροφαίνης σε δόση ή διάρκεια χρήσης χωρίς ιατρική συνταγή με μέγιστο 1200 mg/ημέρα για 10 ημέρες6-12. Στην πραγματικότητα, η ιβουπροφαίνη επέδειξε μια γαστρεντερική ανεκτικότητα πανομοιότατη με το εικονικό φάρμακο ακόμη και όταν χορηγείται στη μέγιστη μη συνταγογραφούμενη δόση των 1200 mg/ημέρα, για 10 ημέρες.

Τέλος, όσον αναφορά  τα ΜΣΑΦ, μια συστηματική ανασκόπηση κατέδειξε ότι η ιβουπροφαίνη σε σύγκριση με τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη έχει συσχετιστεί με τον χαμηλότερο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών του ανώτερου γαστρεντερικού σωλήνα2.

Στην μελέτη συμπεριλήφθηκαν 36 case control μελέτες και 8 cohort μελέτες  για τη διερεύνηση του συνολικού κινδύνου σοβαρών γαστρεντερικών επιπλοκών που σχετίζονται με τη θεραπεία με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη5  . Οι control μελέτες  αφορούσαν  19.648 περιστατικά και 105.373  ελέγχους, ενώ οι cohort  μελέτες περιλάμβαναν  περίπου 400.000 περιστατικά και 1 εκατομμύριο ελέγχους.

Συμπερασματικά, όλες οι μελέτες αποδεικνύουν ότι σε συνιστώμενη δόση ιβουπροφαίνης  μέχρι 1200mg/ημέρα, (Nurofen 400mg X 3 φορές ημερησίως), η εμφάνιση γαστρεντερικών επιπλοκών τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά, είναι παρόμοια  ή και καλύτερη με αυτή της παρακεταμόλης και καλύτερη από αυτό της ασπιρίνης.  Ταυτόχρονα,  η ιβουπροφαίνη έχει το καλύτερο προφίλ ασφάλειας σε γαστρεντερικά περιστατικά από όλα τα ΜΣΑΦ.

Βιβλιογραφία:

1. Professor Ingvar Bjarnason. JR Soc Med 2007; 100(Suppl.48):11-14
2. Henry D,Lim LL, Garcia Rodriguez LA, et al. Variability in risk of gastrointestinal complications with individual non-steroidal anti-inflammatory drugs:results of a collaborative meta-analysis.Bmj 1996;13:897-6
3. Kellstein DE, Waksman JA, Furey SA, Binstok G,Cooper SA. The safety profile of nonprescription ibuprofen in multiple-dose use:a meta-analysis J Clin Pharmacol 1999;39:520-32
4. Moore N, Vanganse E, Lepare J-M, et al.The Pain study:Paracetamol, Aspirin and Ibuprofen New Tolerability study: a large-scale, randomized clinical trial comparing the tolerability of aspirin, ibuprofen and paracetamol for short –term analgesia. Clinical Drug Investigation 1999;18:89-98
5. Henry D and McGettigan P. Epidemiology overview of gastrointestinal and renal toxicity of NSAIDS.Ibuprofen Through the Ages:Past, Present and Future;15-16 April 2002; London, International Ibuprofen Foundation.             ( http://www.ibuprofen-foundation.com/news/conferences/highlights.pdf) ( accessed July 2007)
6. Garcia-Rodriguez LA, Jick H. Risk of upper gastrointestinal bleeding and perforation associated with individual non-steroidal anti-in¯ammatory drugs. Lancet 1994; 343: 769±72.7
7. Langman MJS, Weil J, Wainwright P, et al. Risks of bleeding peptic ulcer associated with individual non-steroidal anti-in-¯ammatory drugs. Lancet 1994; 343: 1075±8.
8. Carson JL, Strom BL, Soper KA, et al. The association of nonsteroidal anti-in¯ammatory drugs with upper gastrointestinal tract bleeding. Arch Intern Med 1987; 147: 85±8.
9. Carson JL, Strom BL, Morse ML, et al. The relative gastrointestinal toxicity of the nonsteroidal anti-in¯ammatory drugs. Arch Intern Med 1987; 147: 1054±9.
10. Kaufman DW, Kelly JP, Sheehan JE, et al. Non-steroidal antiin ¯ammatory drug use in relation to major upper gastrointestinal bleeding. Clin Pharmacol Ther1993; 53: 485±94.
11. Henry D, Dobson A, Turner C. Variability in the risk of major GI complications from non-aspirin non-steroidal anti-in¯ammatory drugs. Gastroenterology 1993; 105: 1078±108.
12. Somerville K, Faulkner G, Langman M. Non-steroidal antiin ¯ammatory drugs and bleeding peptic ulcer. Lancet 1986;1: 462±4. zougla.gr