Σιβηρία: Τα μυστικά που κρύβουν οι τεράστιοι κρατήρες (Videos)
Οι επιστήμονες εξηγούν πώς δημιουργήθηκαν οι τεράστιοι κρατήρες στην τούνδρα της Σιβηρίας.
Ένας νέος τεράστιος κρατήρας εμφανίστηκε ξαφνικά στην τούνδρα της Σιβηρίας πέρυσι – μια ισχυρή έκρηξη αερίου μεθανίου που εκτόξευσε πάγο και βράχια εκατοντάδες μέτρα μακριά, άφησε μια κενή κυκλική «ουλή» στο άδειο και απόκοσμο τοπίο.
Ήταν η 17η τρύπα που εμφανίστηκε στην απομακρυσμένη χερσόνησο Yamal και Gyda στη Ρωσική Αρκτική από την πρώτη που εντοπίστηκε το 2013, εκπλήσσοντας τους επιστήμονες.
Οι κρατήρες πιστεύεται ότι συνδέονται με την κλιματική αλλαγή. Οι φωτογραφίες μέσω drone, η μοντελοποίηση 3D και η τεχνητή νοημοσύνη βοήθησαν να αποκαλυφθούν τα μυστικά τους.
«Ο νέος κρατήρας είναι μοναδικά καλά συντηρημένος, καθώς τα επιφανειακά νερά δεν είχαν συσσωρευτεί ακόμα στον κρατήρα όταν τον ερευνήσαμε, κάτι που μας επέτρεψε να μελετήσουμε έναν” φρέσκο ”κρατήρα», δήλωσε στο αμερικανικό CNN ο Evgeny Chuvilin, επικεφαλής ερευνητής επιστήμονας στο Κέντρο αποκατάστασης υδρογονανθράκων του Ινστιτούτου Επιστήμης και Τεχνολογίας Skolkovo στη Μόσχα.
Ήταν επίσης η πρώτη φορά που οι ερευνητές μπόρεσαν να πετάξουν ένα drone σε έναν κρατήρα – φτάνοντας τα 10 έως 15 μέτρα κάτω από το έδαφος, επιτρέποντάς τους να συλλάβουν το σχήμα της υπόγειας κοιλότητας όπου είχε δημιουργήσει το μεθάνιο.
Ο Evgeny Chuvilin ήταν μέλος μιας ομάδας Ρώσων επιστημόνων που επισκέφθηκαν τον κρατήρα τον Αύγουστο του 2020. Τα ευρήματα της έρευνάς τους δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Geosciences την περασμένη εβδομάδα.
Η κλιματική αλλαγή
Το drone τράβηξε περίπου 80 φωτογραφίες, επιτρέποντας στους ερευνητές να δημιουργήσουν ένα τρισδιάστατο μοντέλο του κρατήρα, ο οποίος έχει βάθος 30 μέτρα.
Ο συγγραφέας της μελέτης Igor Bogoyavlensky, του Ινστιτούτου Ερευνών Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, ήταν ο πιλότος του drone και είπε ότι έπρεπε να ξαπλώσει στην άκρη του κρατήρα και να κρεμάσει τα χέρια του πάνω από την άκρη για να ελέγξει το drone. «Τρεις φορές πλησιάσαμε, αλλά καταφέραμε να πάρουμε τα δεδομένα για το 3D μοντέλο», είπε.
Το μοντέλο, το οποίο έδειξε ασυνήθιστα σπήλαια στο κάτω μέρος του κρατήρα, επιβεβαίωσε σε μεγάλο βαθμό αυτό που οι επιστήμονες είχαν υποθέσει:
Το αέριο μεθανίου δημιουργείται σε μια κοιλότητα στον πάγο, προκαλώντας ένα ανάχωμα να εμφανίζεται στο επίπεδο του εδάφους. Το ανάχωμα μεγαλώνει σε μέγεθος πριν προκαλέσει έκρηξη, εκτοξεύοντας πάγο και άλλα συντρίμμια, και αφήσει πίσω του τον τεράστιο κρατήρα.
Αυτό που εξακολουθεί να είναι ασαφές είναι η πηγή του μεθανίου. Θα μπορούσε να προέρχεται από βαθιά στρώματα μέσα στη Γη ή πιο κοντά στην επιφάνεια – ή από τον συνδυασμό αυρών των δύο.
Το μόνιμα παγωμένο έδαφος είναι μια τεράστια φυσική δεξαμενή μεθανίου, ένα ισχυρό αέριο του φαινομένου του θερμοκηπίου πολύ πιο αποτελεσματικό από το διοξείδιο του άνθρακα στην παγίδευση θερμότητας και στη θέρμανση του πλανήτη.
Τα θερμότερα καλοκαίρια – η Αρκτική θερμαίνεται δύο φορές γρηγορότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο – έχουν αποδυναμώσει το στρώμα του μόνιμου παγωμένου εδάφους, το οποίο λειτουργεί ως καπάκι, καθιστώντας ευκολότερη τη διαφυγή αερίου. Ορισμένοι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι τα εδάφη στην περιοχή του μόνιμου πάγου διατηρούν διπλάσιο άνθρακα από την ατμόσφαιρα, καθιστώντας την περιοχή εξαιρετικά σημαντική για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
«Η κλιματική αλλαγή, φυσικά, έχει αντίκτυπο στην πιθανότητα εμφάνισης κρατήρων εκρήξεως αερίου στο μόνιμο παγωμένο έδαφος της Αρκτικής», δήλωσε ο Evgeny Chuvilin. Με τη χρήση δορυφορικών εικόνων, οι ερευνητές μπόρεσαν επίσης να εντοπίσουν πότε σχηματίστηκε ο κρατήρας. Πιστεύουν ότι το ανάχωμα εξερράγη κάποια στιγμή μεταξύ 15 Μαΐου και 9 Ιουνίου 2020. Ο κρατήρας εντοπίστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια πτήσης με ελικόπτερο στις 16 Ιουλίου 2020.
Η χρονική στιγμή δεν ήταν τυχαία. «Αυτή είναι η εποχή του έτους που όταν υπάρχει μεγάλη εισροή ηλιακής ενέργειας, η οποία προκαλεί το λιώσιμο του χιονιού και το ανώτερο στρώμα του εδάφους θερμαίνεται, τότε προκαλεί αλλαγές στις ιδιότητες και τη συμπεριφορά τους» πρόσθεσε ο Evgeny Chuvilin.
Ενώ αυτοί οι κρατήρες έχουν εμφανιστεί σε μια πολύ αραιοκατοικημένη περιοχή, ενέχουν κινδύνους για τους αυτόχθονες πληθυσμούς και για τις υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Οι τρύπες βρίσκονται συνήθως τυχαία κατά τη διάρκεια πτήσεων με ελικόπτερο ή από βοσκούς ταράνδων.
topontiki.gr