Κάρλχαϊντς Στοκχάουζεν (1928 – 2007)
Πρωτοποριακός γερμανός συνθέτης, με μεγάλη επιρροή στα παγκόσμια μουσικά δρώμενα. Συνέθεσε περισσότερα από 300 έργα συμφωνικής και ηλεκτρονικής μουσικής.
Όπως και όλοι οι συνθέτες που έδρασαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην πρωτοποριακή μουσική, ο Στοκχάουζεν ξεκίνησε επηρεασμένος από τον δωδεκαφθογγισμό του Βέμπερν, για να προχωρήσει γρήγορα στον καθολικό σειραϊσμό και στον αλεατορισμό (Μουσική του Τυχαίου), κάνοντας χρήση όλων των διαθέσιμων τεχνολογικά μέσων.
Πρώτος αυτός προσανατολίστηκε στο ιδίωμα που θεωρείτη μουσική σαν έναν μετασχηματισμό πυκνοτήτων, ηχοχρώματος και υφής που μπορεί να ελεγχθεί με στατιστικά μέσα, και από μόνη της αυτή η διαδικασία μπορεί να γεννήσει νέες, πρωτότυπες «ανοιχτές» ή τυχαίες φόρμες. Χρησιμοποίησε πάρα πολύ τα διάφορα ηλεκτρονικά μέσα και υπήρξε από τους πρωτοπόρους της ηλεκτρονικής μουσικής με το στούντιο που ίδρυσε στην Κολωνία.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 ήταν ήδη ένας αναγνωρισμένος συνθέτης, με έργα, όπως τα Gruppen (Ομάδες), γραμμένα την περίοδο 1955 – 1957, για τρεις ομάδες μουσικών, τοποθετημένες εμπρός και ένθεν κακείθεν των ακροατών. Ένα άλλο σημαντικό έργο του είναι το Κούρδισμα για έξι τραγουδιστές (Stimmung, 1968), που κινείται στα όρια της σιωπής, χαρακτηριστικό της περιόδου διαλογισμού του συνθέτη και των επιρροών του από τη μουσική της Ινδίας. Έργο τεραστίων διαστάσεων είναι το Φως (Licht), που γράφτηκε από το 1977 έως το 2003. Αποτελείται από επτά όπερες, η κάθε μία από τις οποίες φέρει το όνομα μιας μέρας της εβδομάδας.
Πολλοί καλλιτέχνες έχουν επηρεασθεί από το έργο του, όπως οι τζαζίστες Μάιλς Ντέβις, Χέρμπι Χάνκοκ, Σέσιλ Τέιλορ, Τσαρλς Μίνγκους, ο ρόκερ Φρανκ Ζάππα, τα συγκροτήματα Pink Floyd, Jefferson Airplane, Greatful Dead και οι σύγχρονοι Μπγιόρκ, Coil και Aphex Twin. Κοντά του έχουν μαθητεύσει μέλη των Can και των Kraftwerk, του συγκροτήματος που θεωρείται πρωτοπόρο στην ηλεκτροπόπ. Οι Beatles έβαλαν τη φωτογραφία του Στοκχάουζεν στο περίφημο εξώφυλλο του άλμπουμ τους Sgt Pepper’s Lonely Ηearts Club Band (1967).
Το έργο του συγκέντρωσε και μεγάλο αριθμό αρνητικών σχολίων, κυρίως από τον χώρο της παραδοσιακής κλασσικής μουσικής. Το πιο καυστικό σχόλιο ίσως να ανήκει στον διάσημο διευθυντή ορχήστρας σερ Τόμας Μπίτσαμ. Όταν τον ρώτησαν αν έχει ακούσει κάποιο έργο του Στοκχάουζεν, αυτός απάντησε: «Όχι, αλλά νομίζω ότι έχω πατήσει τον κάλο κάποιου».
Ο Στοκχάουζεν επικρίθηκε έντονα, όταν δήλωσε ότι οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 ήταν «το μεγαλύτερο έργο τέχνης του σύμπαντος». Αργότερα, όμως, υποστήριξε ότι η δήλωσή του αυτή παρερμηνεύτηκε, αλλά του στοίχισε πολλές ακυρώσεις συναυλιών του στις ΗΠΑ. Ο ίδιος δεν πίστευε ότι έγραφε τη μουσική του μέλλοντος, αλλά αντίθετα, έγραψε ότι «αυτό που είναι σήμερα μοντέρνο θα είναι παραδοσιακό στο μέλλον».
Πέθανε, ύστερα από σύντομη ασθένεια, στις 5 Δεκεμβρίου 2007, στο χωριό Κέρτεν της Κολωνίας, όπου ζούσε από το 1965. Παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε 7 παιδιά.
