«Ιερός πόλεμος» για τον ΕΝΦΙΑ
Φοροαπαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ διά της δικαστικής οδού επιδιώκουν οι ιερές μονές μέσα από «πιλοτική δίκη» που πραγματοποιήθηκε στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Σύμφωνα με το «Έθνος», με αφορμή αιτήσεις ακύρωσης που υπέβαλαν δύο μονές (εποπτευόμενες από την Εκκλησία της Ελλάδος και το Οικουμενικό Πατριαρχείο) κατά διογκωμένων φόρων που κλήθηκαν να πληρώσουν για την ακίνητη περιουσία τους, αμφισβητείται ο ν. 4223/13 περί ΕΝΦΙΑ ως αντίθετος στο Σύνταγμα και σε διεθνείς συμβάσεις, και με την «πιλοτική» απόφαση που θα εκδώσει η Ολομέλεια ΣτΕ (πιθανότατα σε 2-3 μήνες), θα προσδιοριστεί ουσιαστικά το ύψος της «λυπητερής» για όλες τις μονές.
Επειδή ο ΕΝΦΙΑ επιβάρυνε σημαντικά τη φορολόγηση (αρχικά, το 2014, κάποιες μονές κλήθηκαν να πληρώσουν φόρο 5πλάσιο έως και 10πλάσιο εκείνου της προηγούμενης χρονιάς), ασκήθηκαν ενδικοφανείς προσφυγές, που απέρριψαν, όμως, σιωπηρά οι αρμόδιες κρατικές αρχές και ακολούθησαν αιτήσεις ακύρωσης κατά των εκκαθαριστικών σημειωμάτων στα διοικητικά δικαστήρια της χώρας.
Δύο από αυτές (προς τα διοικητικά δικαστήρια της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά) επελέγησαν για να παραπεμφθούν κατευθείαν στο ΣτΕ, προκειμένου να λυθούν «πιλοτικά» οι ενστάσεις περί αντισυνταγματικότητας, αλλά και διακριτικής φορολόγησης της μοναστηριακής περιουσίας.
Λόγω ΕΝΦΙΑ, μαίνεται ουσιαστικά και ένας «ιερός πόλεμος», αφού ο νόμος προέβλεψε την πλήρη φοροαπαλλαγή για τα ακίνητα των 20 Ιερών Πατριαρχικών και Σταυροπηγιακών Μονών του Αγίου Ορους (υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο), ανεξάρτητα από το αν βρίσκονται εντός ή εκτός Αγ. Ορους ή αν χρησιμοποιούνται για θρησκευτικούς κοινωφελείς σκοπούς ή για χρήσεις εμπορικές, κατοικίας κ.λπ., και αν ιδιοχρησιμοποιούνται ή όχι.
Την επέκταση του ευνοϊκού αυτού φορολογικού καθεστώτος και στις ίδιες διεκδικούν οι μονές που προσέφυγαν στα δικαστήρια, προκειμένου να έχουν φοροαπαλλαγή όχι μόνο για ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν για σκοπούς λατρευτικούς-θρησκευτικούς, κοινωφελείς, αλλά και για την υπόλοιπη ακίνητη περιουσία.
Σύμφωνα με τις αιτήσεις ακύρωσης, το νομοθετικό αυτό πλαίσιο παραβιάζει τις συνταγματικές αρχές που κατοχυρώνουν την ισότητα στα δημόσια βάρη και την προστασία της ιδιοκτησίας, καθώς εισάγει διακριτική-άνιση μεταχείριση στον τρόπο φορολόγησης, ενώ παράλληλα οδηγεί στην επιβολή εξοντωτικών φόρων που στην πράξη ισοδυναμούν με αντισυνταγματική δήμευση της περιουσίας.
Στο «μπαράζ» των εκκρεμών προσφυγών, επισημαίνεται ιδιαίτερα το γνωστό πρόβλημα των «φουσκωμένων» αντικειμενικών αξιών (που παραμένουν παράνομα «παγωμένες» στα επίπεδα του 2007), χαρακτηρίζεται καταχρηστική η φορολόγηση ακινήτων που δεν δίνουν εισόδημα (πχ. ορεινών όγκων), ενώ τονίζεται ο κίνδυνος να εξαναγκαστούν οι μονές να δανειστούν για να αντιμετωπίσουν τις απαραίτητες δαπάνες.
Ακόμα γίνεται λόγος περί διπλής φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας και για αντισυνταγματικότητα του φόρου.
Διεξαγωγή «πιλοτικής δίκης» στην Ολομέλεια του ΣτΕ
Η πολυαναμενόμενη «πιλοτική» απόφαση θα στηριχθεί στην αίτηση που κατέθεσε η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας (με έδρα τη Χαλκιδική), καθώς η δεύτερη Μονή (Προφήτη Ηλία της Ι. Μητρόπολης με έδρα στην Υδρα) παραιτήθηκε από την «πιλοτική δίκη». Από τις αιτήσεις ακύρωσης προέκυπτε ότι με «φουσκωμένες» αντικειμενικές αξίες οι αρμόδιες Εφορίες εκτίμησαν την ακίνητη περιουσία κάθε μονής σε ποσά άνω των 50 εκατ. ευρώ, ζητώντας ΕΝΦΙΑ από 142.000 έως 260.000 ευρώ.
Αρχικά υπολογίστηκε, μάλιστα, φόρος σχεδόν διπλάσιος (280.000 ευρώ), που αργότερα μειώθηκε περίπου στο μισό, ύστερα από διορθώσεις που αφορούσαν χρήση για θρησκευτικούς σκοπούς, δασικές εκτάσεις κ.λπ., ενώ την προηγούμενη χρονιά ο φόρος ήταν 25.000 ευρώ και ο σχεδόν 6πλασιασμός του προέκυψε επειδή φορολογήθηκαν επιπλέον μεγάλες εκτάσεις δασικές (7.000 στρέμματα), ελαιώνες, βοσκότοποι κ.λπ.
Κατόπιν τροποποιητικών δηλώσεων τα ποσά φόρου μειώθηκαν σε 32.000 και 21.000 ευρώ (γι’ αυτό υποβλήθηκε πιθανότατα παραίτηση), ενώ ο εισηγητής της υπόθεσης, σύμβουλος της Επικρατείας Γ. Τσιμέκας, σημείωσε ότι θα εξεταστεί και ενδεχόμενο κατάργησης της δίκης.
