20 χρόνια από τον θάνατο του Κουστώ και το Καλυψώ ετοιμάζεται να σαλπάρει ξανά

Ερυθρά Θάλασσα, Ινδικός Ωκεανός, Περσικός Κόλπος, Ανταρκτική. Με το ωκεανογραφικό «Καλυψώ» ο γάλλος εξερευνητής των θαλασσών Ζακ Υβ Κουστώ ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο. Το ερευνητικό σκάφος που άφησε εποχή είχε πέσει σε αχρησία μετά τον θάνατο του Κουστώ. Τα τελευταία χρόνια όμως επισκευάζεται σε ναυπηγείο της Κωνσταντινούπολης έναντι 10 εκατομμυρίων ευρώ και πλέον είναι έτοιμο για νέες περιπέτειες. Η δυναμική επιστροφή του θρυλικού ωκεανογραφικού γίνεται για επετειακούς λόγους, σαν «hommage» στον Κουστώ, δεδομένου ότι φέτος συμπληρώνονται 20 χρόνια από τον θάνατό του. Αν και αρχικά η «Καλυψώ» σχεδιαζόταν να πλεύσει ξανά στις θάλασσες περί τα τέλη του 2017, το νέο ταξίδι της θα ξεκινήσει, όπως όλα δείχνουν, στις αρχές του 2018.

Πάθος για τη θάλασσα

Οι εργασίες ανακατασκευής του ωκεανογραφικού προχωρούν κανονικά, όπως αναφέρει η Εταιρεία Ζακ Υβ Κουστώ, που ήδη από την δεκαετία του ´70 στηρίζει τις ερευνητικές δραστηριότητες της «Καλυψούς», παρά τα οικονομικά και νομικά προβλήματα, με τα οποία έχει έρθει αντιμέτωπη κατά καιρούς. Η Εταιρεία Κουστώ αριθμεί πάνω από 100 μέλη και μέχρι σήμερα ασχολείται με ενθουσιασμό με τη συνέχιση του έργου του μεγάλου Γάλλου εξερευνητή.

«Αν θες να μελετήσεις τα ψάρια, πρέπει κι εσύ ο ίδιος να γίνεις ψάρι», συνήθιζε να λέει ο ίδιος ο Κουστώ. Αυτό έκανε στην πραγματική του ζωή. Μάλιστα για τη βελτίωση των ερευνών του είχε αναπτύξει τα δικά του ερευνητικά συστήματα, ακόμη και δικούς του εξοπλισμούς, πειραματιζόταν συνέχεια. Ξεχωριστή θέση στον εξοπλισμό του Κουστώ για τις διάσημες υποθαλάσσιες λήψεις του κατείχε το εμβληματικό, φουτουριστικό, διθέσιο υποβρύχιο, το οποίο μπορούσε να φτάσει σε βάθος ακόμη και 350 μέτρων.

Το πάθος του Κουστώ για τη θάλασσα δεν είχε τέλος. Ο ίδιος είχε θέσει πολλές φορές τη ζωή του σε κίνδυνο κατά τη διάρκεια καταδύσεων. Συμμετείχε σε πολλές ερευνητικές αποστολές, ωστόσο έγινε διάσημος για τις ανεξάρτητες αποστολές με την «Καλυψώ», με την οποία ταξίδευε για πάνω από 40 χρόνια.

Μετρ των υποθαλάσσιων ντοκιμαντέρ

Σημαντική επίσης ήταν η συμβολή του Κουστώ στον τομέα του ντοκιμαντέρ, δεδομένου ότι υπήρξε πρωτοπόρος στις λήψεις κάτω από τη θάλασσα. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία ειδικότερα την περίοδο 1969 με 1982 για τη διάσημη τηλεοπτική του σειρά «Τα μυστικά της θάλασσας», αλλά και για την ταινία του «Ταξίδι στην άκρη της γης», τα γυρίσματα της οποίας διήρκεσαν τέσσερα χρόνια στην Ανταρκτική. Στον απαιτητικό χώρο του ντοκιμαντέρ είχε όμως επιδείξει ήδη από τη δεκαετία του 50 το μοναδικό του χάρισμα να καταγράφει μοναδικές εικόνες κάτω από το νερό.

Με τη βοήθεια του σημαντικού Γάλλου σκηνοθέτη φιλμ νουάρ, Λουί Μαλ, ολοκλήρωσε το ντοκιμαντέρ του «Ο σιωπηλός κόσμος» (Le monde du silence) για το οποίο βραβεύθηκε με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες το 1996 και την επόμενη χρονιά με Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.Το 1965 κέρδισε το δεύτερο Όσκαρ του, πάντα στην ίδια κατηγορία, για τον «Κόσμο χωρίς ήλιο», όπου καταγράφει τη δουλειά και τη ζωή των ερευνητών της αποστολής στην Ερυθρά Θάλασα. Συνολικά ο Ζακ Υβ Κουστώ σκηνοθέτησε πάνω από 100 τηλεοπτικά και κινηματογραφικά ντοκιμαντέρ και έγραψε αναρίθμητα βιβλία. Ωστόσο εν ζωή ο Κουστώ αντιμετώπισε σφοδρή κριτική, γιατί ήταν αυτοδίδακτος ωκεανογράφος και ντοκιμαντερίστας.

Ο Ζακ Υβ Κουστώ γεννήθηκε από εύπορους γονείς το 1910 στο Σαν Αντρέ ντε Κουμπζάκ, σπούδασε στη Γαλλική Ναυτική Ακαδημία αλλά δεν είχε λάβει εξειδικευμένη πανεπιστημιακή εκπαίδευση πάνω στην ωκεανογραφία. Εργάστηκε στο Πολεμικό Ναυτικό της Γαλλίας και δειλά ξεκίνησε τις πρώτες ερασιτεχνικές καταδύσεις παράλληλα με την βασική του δουλειά. Από τη δεκαετία του 50 άρχισε να εξερευνεί μόνος του με την «Καλυψώ» τα βάθη των θαλασσών. Πέθανε στις 25 Ιουνίου του 1997 στο Παρίσι σε ηλικία 87 ετών.

Dpa, Zαμπίνε Γκλάουμπιτς / Δ. Κυρανούδη/Dw.com