Αλλαγές στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και κατάργηση επιδομάτων του ΟΑΕΔ με το νέο μνημόνιο

Αλλαγές που εστιάζονται κυρίως στην στήριξη του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) ενώ περιλαμβάνουν επιμέρους περικοπές επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας, τα οποία επικαλύπτονται από αυτό (πχ επίδομα νεοεισερχόμενων ανέργων που χορηγείται από τον ΟΑΕΔ).

Ειδική αναφορά γίνεται στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο για τις περιπτώσεις αναπηρίας, με αλλαγές που θα πραγματοποιηθούν έως τον Ιούλιο του 2018, έτσι ώστε να υπάρξει εξορθολογισμός των παροχών.

Αλλαγές στο ΚΕΑ

Μια πιο δίκαιη κοινωνία θα απαιτήσει από την Ελλάδα να βελτιώσει το σχεδιασμό του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ, έτσι ώστε να υπάρχει ένα πραγματικό δίχτυ κοινωνικής προστασίας που θα στοχεύει σε λιγοστές πηγές για όσους έχουν τις περισσότερες ανάγκες. Οι αρχές σχεδιάζουν να επωφεληθούν από τη διαθέσιμη τεχνική βοήθεια που παρέχουν οι διεθνείς οργανισμοί τόσο για την αναθεώρηση της κοινωνικής πρόνοιας όσο και για την εφαρμογή του καθεστώτος εγγυημένου ελάχιστου εισοδήματος με τίτλο «Κοινωνικό Εισόδημα  Αλληλεγγύης» (ΚΕΑ).

Το ΚΕΑ ξεκίνησε επιτυχώς σε εθνικό επίπεδο τον Φεβρουάριο του 2017. Οι ενέργειες που πρέπει να κάνει το υπουργείο Εργασίας για να στηρίξει το ΚΕΑ, όπως καταγράφηκαν στο επικαιροποιημένο μνημόνιο είναι οι εξής:
Α. Να διασφαλίσει ότι η Διεύθυνση που ασχολείται με το ΚΕΑ στο πλαίσιο του Εθνικού Μηχανισμού είναι στελεχωμένη και λειτουργική. Προκειμένου να υποστηριχθεί η μελλοντική ομαλή ανάπτυξη του ΚΕΑ, οι αρχές θα εξασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και αποτελεσματικότητα του συστήματος πληροφοριών και του συστήματος διασταυρώσεων που αναπτύχθηκε από την ΗΔΙΚΑ και σχετίζεται με τη διασφάλιση της πρόσβασης σε πληροφορίες από άλλους οργανισμούς, Επίσης, πρέπει να εξασφαλίσει τη διαθεσιμότητα κατάλληλων ανθρώπινων πόρων. Έως τον Ιούλιο του 2017 πρέπει να αναπτυχθεί ένα επιχειρησιακό σύστημα κοινοτικών κέντρων με τουλάχιστον 100 υπαλλήλους με καθορισμένο ρόλο και πρόγραμμα κατάρτισης προσωπικού.

Β. Να ολοκληρωθεί η επανεξέταση της επάρκειας του συστήματος κυρώσεων με τη βοήθεια τεχνικής βοήθειας για τη διασφάλιση αποτελεσματικής ποινικής δίωξης της οργανωμένης ή διοικητικής απάτης στο ΚΕΑ, συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας εάν είναι απαραίτητο (Σεπτέμβριος 2017) Θέσπιση συστήματος επίλυσης διαφορών για το ΚΕΑ (Δεκέμβριος 2017).

Γ. Το ΚΕΑ να αναπτύξει εσωτερική ικανότητα για την αξιολόγηση, τον έλεγχο και τις επιθεωρήσεις του συστήματος (Δεκέμβριος 2017). Η συνιστώσα κοινωνικής ένταξης (2ος πυλώνας) του ΚΕΑ θα περιλαμβάνει συνδέσμους με κοινωνικές υπηρεσίες και άλλα οφέλη. Η αρχική χαρτογράφηση των τοπικών παρόχων υπηρεσιών και υπηρεσιών θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2017. Οι ελληνικές αρχές θα υιοθετήσουν μέχρι το Μάιο του 2017 στρατηγική για την παράδοση του 2ου πυλώνα του ΚΕΑ. Ο στόχος θα είναι να διευρυνθεί η πρόσβαση όπως είναι η ψυχοκοινωνική και η υγειονομική υποστήριξη και η νομική συμβουλευτική με στόχο την ενσωμάτωση και την άρση των φραγμών στην εργασία. Η πλήρης χαρτογράφηση των κοινωνικών υπηρεσιών θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2017.

Δ. Όσον αφορά το σκέλος ενεργοποίησης του 3ου πυλώνα του ΚΕΑ, οι ελληνικές αρχές θα ορίσουν, μεταξύ άλλων, τις συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ των δήμων / κοινοτήτων και των τοπικών γραφείων των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης μέχρι τον Ιούνιο του 2017. Θα προσφερθεί σταδιακά πρόσβαση σε μέτρα εξατομικευμένης ενεργητικής στην αγορά εργασίας, με στόχο να καλύψει έως το Σεπτέμβριο του 2017 τουλάχιστον το 10% των δικαιούχων ΚΕΑ, που έχουν ήδη εγγραφεί ως άνεργοι στον ΟΑΕΔ.

Τα μέτρα που προσφέρονται στους δικαιούχους του ΚΕΑ θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, προγράμματα κατάρτισης, απασχόλησης για επανένταξη (συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων δημόσιας εργασίας με ενσωματωμένο εκπαιδευτικό στοιχείο), βοήθεια για αναζήτηση εργασίας, καθοδήγηση, μαθητεία / πρακτική άσκηση. Από το Σεπτέμβριο του 2017, τα παραπάνω μέτρα θα εφαρμοστούν πιλοτικά.

Αλλαγές στην Κοινωνική Πρόνοια

Παράλληλα, η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα εγκρίνει νομοθεσία για την επίτευξη σημαντικής μεταρρύθμισης του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, με βάση τις σχετικές συστάσεις της ανασκόπησης κοινωνικής πρόνοιας που παρέχεται από την Παγκόσμια Τράπεζα.  Στόχος είναι να υπάρξει εξορθολογισμός του συστήματος και η καλύτερη εστίαση των αναγκών των πλέον ευάλωτων.

Στο πλαίσιο αυτό
i.    Καταργούνται οι παροχές που αλληλεπικαλύπτονται από το ΚΕΑ με εξοικονόμηση εξοικονομώντας 8,5 εκατ. ευρώ το 2017 και 10 εκατ. ευρώ το 2018.
ii.    Μειώνεται το όφελος από τις αποζημιώσεις θέρμανσης το 2018, επιτυγχάνοντας εξοικονόμηση 58 εκατ. ευρώ.
iii.    Εξορθολογίζονται οι δημοσιονομικές δαπάνες για να μειωθούν κατά 189 εκατ. ευρώ το 2018.
iv.    Καταργείται το επίδομα ανεργίας για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας, εξοικονομώντας 1,5 εκατ. ευρώ το 2017 και 2 εκατ. ευρώ το 2018.

Οι αρχές θα συμφωνήσουν με τα θεσμικά όργανα, την εφαρμογή των επόμενων βημάτων για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας
Την ίδια στιγμή, το επικαιροποιημένο μνημόνιο καλεί την κυβέρνηση να νομοθετήσει μια σημαντική μεταρρύθμιση του συστήματος οικογενειακών επιδομάτων μέχρι το Νοέμβριο του 2017, με αποτέλεσμα να βελτιωθεί η στόχευση και να αυξηθεί η ισότητα μεταξύ των παιδιών που υποστηρίζονται, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 2018.

Παράλληλα πρέπει να νομοθετήσει και να εφαρμόσει μεταρρύθμιση των παροχών αναπηρίας ως εξής:  Μέχρι το 2017 θα υιοθετηθεί νέα νομοθεσία για ένα πιλοτικό πρόγραμμα προκειμένου να μπορεί να διαπιστωθεί μέσα από αξιολόγηση εάν ο ανάπηρος έχει την ικανότητα να ασκεί δραστηριότητες της καθημερινής ζωής. Το πιλοτικό πρόγραμμα του συστήματος αξιολόγησης της λειτουργικής αναπηρίας θα κυκλοφορήσει μέχρι τον Ιανουάριο του 2018.

Η εθνική νομοθεσία για την αναπηρία θα εγκριθεί τον Μάιο του 2018, η οποία θα εναρμονίσει επίσης όλους τους κανόνες συνεισφοράς αναπηρίας και κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένου του νόμου 4387/2016. Μια εθνική εφαρμογή θα ξεκινήσει μέχρι τα τέλη Ιουνίου 2018 (δηλαδή από την 1η Ιουλίου 2018. Τα οφέλη αναπηρίας, για όλους τους δικαιούχους σε εθνικό επίπεδο, θα καθοριστούν σταδιακά και θα χορηγηθούν με βάση τη νέα λειτουργική εκτίμηση.

Επιπρόσθετα, το μνημόνιο ζητά την εφαρμογή του εθνικού μηχανισμού για τον συντονισμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής συνοχής, που θα τεθούν πλήρως σε λειτουργία έως τον Οκτώβριο του 2017, συμπεριλαμβανομένων των τριών μητρώων (δικαιούχων, παρόχων κοινωνικών υπηρεσιών και προγραμμάτων). Τέλος, θα  δημιουργηθεί ένας οργανισμός παροχών ως ενιαία αρχή πληρωμής για όλες τις παροχές κοινωνικής πρόνοιας, έως τον Δεκέμβριο του 2017.