Βιέννη: Βαλς δίπλα στον Δούναβη
Πόλη της μουσικής και των τεχνών, διάσπαρτη με αρχιτεκτονικά στολίδια, η Βιέννη είναι αρχοντική, κοσμοπολίτικη, απαστράπτουσα, και φυσικά, όχι μόνο την περίοδο των γιορτών όταν ομολογουμένως, φοράει τα καλύτερα από τα καλά της. Δεν είναι τυχαίο που και φέτος αναδείχθηκε η καλύτερη πόλη στον κόσμο για να ζεις- για έβδομη συνεχή χρονιά- από τη διεθνή εταιρεία συμβούλων επιχειρηματιών «Mercer».
 |
Αν η Βιέννη ήταν γυναίκα, θα ήταν από μεγάλο τζάκι. Με εξεζητημένους, καλούς τρόπους, με τα γαλλικά και το πιάνο της. Με πολύ ακριβά γούστα, με ροπή στα λούσα και την υπερβολική πολυτέλεια, ασύμφορη να την «κυκλοφορήσεις». Πολύ όμορφη, ασυζητητί!
Ισως λίγο «ψυχρή» στο κρεβάτι, αλλά αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ, έτσι ακατάδεκτη και σνομπ που γίνεται ώρες ώρες. Καμιά φορά μελαγχολεί, αλλά πετάει τη σκούφια της για χορούς, γκαλά, δεξιώσεις, ρεβεγιόν, γιορτές, γιατί τότε μπορεί να επιδείξει τις πιο ακριβές από τις τουαλέτες της.
 |
Ναι, θυμίζει την πριγκίπισσα (και μετέπειτα αυτοκράτειρα) Σίσσυ, τη γυναίκα–σύμβολο της Βιέννης και της πάλαι ποτέ αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας, την εικόνα της οποίας θα συναντήσετε σχεδόν παντού στην πόλη, από τα σοκολατάκια μέχρι τις κοριτσίστικες φαντασιώσεις (με τη μορφή της Ρόμι Σνάιντερ).
Η Βιέννη, που πρωτοεμφανίστηκε στον χάρτη το 15 π.Χ. ως ρωμαϊκή πολίχνη με το ευοίωνο όνομα «Vindobona» («καλός άνεμος»), είναι αναμφισβήτητα μια από τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όχι μόνο για τους προφανείς καλλιτεχνικούς, πολιτιστικούς και επιστημονικούς λόγους αλλά και για ιστορικούς, πολιτικούς και στρατιωτικούς.
Συχνά, τυφλωμένοι από την εκτυφλωτική λάμψη της, ξεχνάμε ότι αποτέλεσε το τελευταίο ανάχωμα, την έσχατη γραμμή άμυνας της χριστιανικής Δύσης απέναντι στον Οθωμανικό επεκτατισμό. Οχι μία αλλά δύο φορές, το 1529 και το 1683.
Η δεύτερη αποτυχημένη πολιορκία της Βιέννης θεωρείται η αρχή του τέλους της κραταιάς Οθωμανικής αυτοκρατορίας και ενέπνευσε του Βιεννέζους αρτοποιούς στη δημιουργία του «Kipferl» -του κρουασάν σε «πρωτόγονη» εκδοχή-, το οποίο με μορφή ημισελήνου έστελνε το μήνυμα «τους φάγαμε τους Τούρκους»!
Οταν ο οθωμανικός κίνδυνος εξέλιπε οριστικά, ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ Α’ (Kaiser Franz Joseph I), ο μακροβιότερος μονάρχης όλων των εποχών (68 χρόνια διήρκεσε η εξουσία του), προέβη σε μια εξόχως συμβολική κίνηση που σηματοδότησε την κορυφαία στιγμή στα 640 χρόνια ηγεμονίας του «Οίκου των Αψβούργων».
 |
Διέταξε να γκρεμιστούν τα τείχη της πόλης και στη θέση τους να κατασκευαστεί μια υπέρλαμπρη λεωφόρος με το όνομα Ringstrasse («Δακτύλιος»), που θα «αφιερωνόταν» στις τέχνες, στον πολιτισμό και τις επιστήμες.
Εκατέρωθεν του Δακτυλίου απλώνονται σήμερα μερικά από τα σημαντικότερα κτίρια της πόλης, το Πανεπιστήμιο, το νεογοτθικό Δημαρχείο (Rathaus) όπου στήνεται μια από τις ωραιότερες χριστουγεννιάτικες αγορές της πόλης, το νεοκλασικό Κοινοβούλιο με το άγαλμα της Παλλάδος Αθηνάς, το ανάκτορο Hofburg, το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης (Kunsthistorisches Museum), το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (Naturhistorishes Museum), η Κρατική Οπερα (Staatsoper) και πολλά άλλα, τα οποία μπορείτε να απολαύσετε παίρνοντας το γραφικό τραμ της Ringstrasse.
 |
Ανάμεσά τους θα δείτε και το Palais Dumba, το μέγαρο του Nikolaus von Dumba, εξέχοντος μέλους της μικρής αλλά ευημερούσας ελληνικής κοινότητας.
Ο Νικόλαος Δούμπας, με καταγωγή από τη Βλάστη της Κοζάνης, υπήρξε βιομήχανος και σπουδαίος πολιτικός κατά τον 19ο αιώνα, με τίτλους ευγενείας από τον αυτοκράτορα (εξ ου και το «von») και μαικήνας των τεχνών.
Καταγωγή από την Κοζάνη (έστω και σε βάθος αρκετών γενεών), είχε και ο διάσημος μαέστρος Herbert von Karajan (Καραγιάννης), επί πολλά έτη διευθυντής στην Κρατική Οπερα της Βιέννης.
Σημαντικότερο «ίχνος» της ελληνικής παρουσίας παραμένει έως σήμερα ο μεγαλοπρεπής ναός της Αγίας Τριάδας (1858), δίπλα στο γραφικό «σοκάκι των Ελλήνων» (Griechengasse).
Η Βιέννη σε αριθμούς
Θα παραθέσω ορισμένα στοιχεία ώστε να καταστεί σαφές εξαρχής ότι η απόπειρα περιγραφής της Βιέννης ισοδυναμεί με Ηράκλειο άθλο. Ο δυστυχής υπογράφων, φέρων μόνο το όνομα και καμία άλλη ιδιότητα του ημίθεου προγόνου, παραδέχεται με αυτό τον τρόπο ότι η προσπάθειά του είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Εχουμε και λέμε: Στη Βιέννη υπάρχουν 27 παλάτια και 163 «palais» («παλατάκια») για τους συγγενείς του αυτοκράτορα και λοιπούς ευγενείς. Ενα από τα παλάτια, το Hofburg, έχει 18 πτέρυγες.
Ενα άλλο, το θερινό ανάκτορο Schonbrunn (Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco), διαθέτει 1.441 δωμάτια (κάπως μεγάλο για «εξοχικό», δεν συμφωνείτε;), λαβυρινθώδεις κήπους που καλύπτουν έκταση αρκετών τετραγωνικών χιλιομέτρων, τον παλαιότερο ζωολογικό κήπο του κόσμου κι ένα «περίπτερο», το Gloriette, που σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου θα μπορούσε να θεωρηθεί αυτόνομο παλάτι.
 |
Ενα τρίτο ανάκτορο, το Belvedere, είναι «δύο σε ένα», δύο παλάτια, το «Πάνω» («Oberes», όπου θα δείτε το περίφημο «Φιλί» του Klimt), και το «Κάτω» («Unteres»), ενώ ανάμεσά τους παρεμβάλλεται ένας υπέροχος κήπος με καταπληκτικά σιντριβάνια.
Πάμε παρακάτω: Μουσεία. Πάνω από 100, ανάμεσά τους καμιά δεκαριά τουλάχιστον συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα του κόσμου. Ενα μόνο από αυτά, το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, διαθέτει 82 αίθουσες. Θα άξιζε να του αφιερώσετε μια ολόκληρη μέρα από τη ζωή σας. Το ίδιο ισχύει και για αρκετά ακόμα βιεννέζικα μουσεία.
 |
Οικονομοτεχνική παρεμβολή σε καιρούς κρίσης (και όχι μόνο): Η Βιέννη είναι μια (πολύ) ακριβή πόλη. Η είσοδος σε κάποιο από τα βασικά αξιοθέατα στοιχίζει, κατά μέσον όρο, γύρω στα 12-14 ευρώ. Στα πολύ σημαντικά αξιοθέατα θα χρειαστεί να πληρώσετε πολλαπλά εισιτήρια.
Π.χ. για να δείτε τον Καθεδρικό ναό του Αγίου Στεφάνου (Stephansdom) σε όλο του το μεγαλείο (κεντρικό κλίτος, κατακόμβες, θησαυροφυλάκιο, θέα από τον πύργο), θα χρειαστεί να πληρώσετε συνολικά πάνω από 20 ευρώ.
 |
Στο ανάκτορο Hofburg για να δείτε τα αυτοκρατορικά διαμερίσματα (Kaiserappartments – Sisi Museum), το αυτοκρατορικό θησαυροφυλάκιο (Kaiserliche Schatzkammer), την Κεντρική Σάλα της Εθνικής Βιβλιοθήκης (Nationalbibliothek Prunksaal) και την Ισπανική Σχολή Ιππασίας, θα χρειαστείτε πάνω από 40 ευρώ!
Αν, λοιπόν, σκοπεύετε να επισκεφθείτε αρκετά από τα αξιοθέατα της πόλης, προτείνω να αγοράσετε ένα Vienna Pass (2, 3 ή 6 ημερών), που περιλαμβάνει δωρεάν είσοδο στα περισσότερα μνημεία της και δωρεάν χρήση των λεωφορείων Hop on – Hop off.
Πόλη του ευ ζην
Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με τις δημόσιες συγκοινωνίες. Αν σκοπεύετε να κινηθείτε με το Μετρό (U-bahn), κάτι που σας συνιστώ ανεπιφύλακτα, αξίζει να εκδώσετε κάποιο εισιτήριο των 24, 48 ή 72 ωρών.
Η αναφορά στο Μετρό μάς φέρνει σε θέματα καθημερινότητας, η οποία είναι πολύ «εύκολη» στην αυστριακή πρωτεύουσα.
Το μποτιλιάρισμα στους δρόμους είναι άγνωστη έννοια. Το περπάτημα στο ιστορικό κέντρο της πόλης (Ιnnere Stadt – Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco) είναι πραγματική απόλαυση. Οι 5 γραμμές και οι σχεδόν 90 σταθμοί του Μετρό, θα σας φέρουν άκοπα σε κάθε γωνιά της πόλης.
Κι αν θελήσετε να ξαποστάσετε σας περιμένουν 850 πάρκα σε μια πόλη όπου οι χώροι πράσινου καταλαμβάνουν το 50% της έκτασής της. Στο μεγαλύτερο από αυτά, το Prater, που καταλαμβάνει έκταση 60 τετρ. χιλ., θα κάνετε μια βόλτα με τη «Riesenrad», τη θρυλική ρόδα του Λούνα Παρκ, που από το 1897 προσφέρει πανοραμική θέα της Βιέννης και του Δούναβη από ύψος 65 μέτρων.
 |
«Πρωταγωνίστησε» μάλιστα σε μια κομβική σκηνή στην ταινία «Ο τρίτος άνθρωπος» (1949), ένα αριστούργημα του παγκόσμιου κινηματογράφου, με τον Orson Welles να δίνει ρεσιτάλ ως «Harry Lime», σκηνοθέτη τον Carol Reed και σεναριογράφο τον Graham Greene.
Το φιλμ, εκτός από την υποβλητική νουάρ ατμόσφαιρα σε μία ζοφερή μεταπολεμική Βιέννη χωρισμένη σε 4 τομείς (αμερικανικό, αγγλικό, γαλλικό και ρωσικό) και τα θρυλικά «λοξά» πλάνα, έμεινε στην ιστορία και για το αξέχαστο μουσικό θέμα του Anton Karas.
 |
Αν για τους σινεφίλ το ιδανικό soundtrack της Βιέννης είναι «Theme from the Third Man», για όλο τον υπόλοιπο κόσμο είναι αναμφίβολα το βαλς.
Σε μια πόλη που θεωρείται η πρωτεύουσα της μουσικής, που ζει και αναπνέει για τη μουσική, όπου έζησαν και μεγαλούργησαν μερικοί από τους σπουδαιότερους μουσουργούς όλων των εποχών (Mozart, Beethoven, Haydn, Schubert κ.ά.), εκεί όπου ορθώνονται δύο από τους σημαντικότερους «ναούς» της μουσικής, η Staatsoper και η Musikverein, αυτός ο σχετικά «απλοϊκός» χορός είναι αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής.
 |
Εφτασε στο απόγειο της λάμψης του με τις συνθέσεις των Johann Strauss (πατέρα και υιού), τον 19ο αιώνα θεωρήθηκε «σκανδαλώδης» γιατί επέτρεπε τη σωματική επαφή των χορευτών, και σήμερα αποτελεί τμήμα του DNA των Βιεννέζων και όχι μόνο. Κάθε άλλο παρά «μουσειακός» είναι, καθώς κάθε χρόνο διοργανώνονται πάνω από 450 χοροί στους οποίους συμμετέχουν πάνω από 300.000 άνθρωποι.
Αλλο αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των Βιεννέζων είναι η «κουλτούρα του καφέ» (Μνημείο Αϋλης Κληρονομιάς της Unesco). Περνούν αμέτρητες ώρες της ημέρας σε αυτά που θεωρούν προέκταση του καθιστικού τους, διαβάζοντας εφημερίδα, κουτσομπολεύοντας και απολαμβάνοντας τον καφέ τους σε διάφορες εκδοχές, συνοδεία γλυκού, συνήθως Sachertorte (σοκολατόπιτα με ή χωρίς σαντιγί) ή Apfelstrudel (μηλόπιτα με λεπτό φύλλο).
 |
Επιβάλλεται μια τουλάχιστον στάση καθημερινώς σε κάποιο από τα εκατοντάδες καφέ της πόλης, είτε πρόκειται για κάποιο σαν το θρυλικό, «κυριλέ» Café Central, είτε για κάποιο πιο «οικείο» σαν το Leopold Hawelka, αν πραγματικά θέλετε να βυθιστείτε στην ατμόσφαιρα της πόλης.
Μια ζωή δεν φτάνει για να γνωρίσεις πραγματικά τη Βιέννη, θα έλεγα, όμως, ότι απαιτούνται τουλάχιστον 5 μέρες για να «ξύσετε» λίγο την επιφάνεια. Αυτό έκανα κι εγώ και μου ‘μεινε στα νύχια χρυσόσκονη.
 |
- Πρωινή εξάσκηση στην Ισπανική Σχολή Ιππασίας, στο παλάτι Hofburg
