Η Αλάσκα πουλήθηκε με λιγότερα από 2 σεντ το στρέμμα

Η αγορά της από τη Ρωσία θεωρήθηκε γκάφα ολκής για τις ΗΠΑ, αλλά αποδείχθηκε θησαυρός – Η μανία του χρυσού και οι χιλιάδες τυχοδιώκτες

[…} Ο τότε υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Ουίλιαμ Σιούαρντ έκανε τις διαπραγματεύσεις. Μια ισχυρή προσωπικότητα, υπηρέτησε στο πόστο για οκτώ χρόνια, και υπό τον πρόεδρο Λίνκολν και, μετά τη δολοφονία του, τον διάδοχό του πρόεδρο Τζόνσον. Οι ΗΠΑ είχαν μόλις τότε βγει από τον εφιάλτη του εμφυλίου πολέμου και υποτίθεται ότι όλα τα κρατικά κονδύλια θα έπρεπε να δοθούν για την ανακούφιση των περιοχών που επλήγησαν περισσότερο από τις εχθροπραξίες.

 

Έτσι, λοιπόν, όταν στις 30 Μαρτίου 1867 ανακοινώθηκε ότι οι ΗΠΑ αγόρασαν την Αλάσκα από τη Ρωσία για 7,2 εκ. δολάρια, έγινε χαμός. Όλοι στράφηκαν εναντίον του Σιούαρντ, ότι ξόδεψε ένα τεράστιο ποσό για την εποχή για «ένα παγωμένο τετράγωνο», όπως το αποκαλούσαν, το οποίο μπορούσε να προσφέρει μόνο παγάκια. Έτσι πίστευαν. Η δε πράξη αυτή της αγοραπωλησίας ονομάστηκε από τις αμερικανικές εφημερίδες της εποχής ως «Seward’s Folly», δηλαδή «η βλακεία του Σιούαρντ»! Γκάφα ολκής, δηλαδή.

Βεβαίως η τιμή που αγοράστηκε όλη αυτή η γη ήταν εντελώς απαξιωτική: Λιγότερο από 2 σεντ το στρέμμα. Ακόμα κι αν προσπαθήσουμε να «μετατρέψουμε» τα 7,2 εκ. δολάρια της εποχής σε τωρινά χρήματα, με τους πιο παχυλούς υπολογισμούς το ποσό σήμερα δεν θα ξεπερνούσε τα 300 εκ. δολάρια. Δηλαδή… ψίχουλα, για μια περιοχή που έχει έκταση όσο 13 φορές η Ελλάδα.

Το θέμα ξεχάστηκε με τα χρόνια, αφού οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρθηκαν σχεδόν καθόλου για την Αλάσκα μέχρι το 1896, όταν στο Κλοντάικ βρέθηκαν τεράστια κοιτάσματα χρυσού. Η μανία του χρυσού γέμισε τα πρωτόγονα λιμάνια της Αλάσκα με χιλιάδες τυχοδιώκτες. Τότε άρχισε πιο οργανωμένος αποικισμός.

Το ερώτημα, πάντως, παραμένει: Ήξερε ο Σιούαρντ την αξία του υπεδάφους της Αλάσκα; Έβλεπε τόσο μπροστά διπλωματικά που αποφάσισε μια τέτοια ανούσια αγορά για να θωρακίσει τα δυτικά σύνορα των ΗΠΑ; Ή απλά είδε μια ευκαιρία να επεκτείνει τη χώρα του έναντι… πινακίου φακής και λειτούργησε ως καλός μεσίτης; Ο ίδιος πέθανε το 1872, πριν αποδειχτεί πόσο λαμπρή και έξυπνη ήταν η πράξη του. Όσο ζούσε, πάντως, δεν υπάρχει καταγεγραμμένος ούτε καν υπαινιγμός ότι γνώριζε.

** Είναι απόσπασμα από θέμα της ΓΕΩγραφίδας, του μπλογκ του Αργύρη Παγαρτάνη, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 9 Αυγούστου με τίτλο «Η πιο έξυπνη “βλακεία”: Η παλαβή ιστορία της Αλάσκας» (εδώ). Στο ίδιο μπλογκ αναρτήθηκε στις 17 Αυγούστου ένα ακόμα θέμα για την Αλάσκα με τίτλο «Τσουκότκα: Οι αήττητοι ιθαγενείς και ο… άγιος Αμπράμοβιτς στη ρωσική Αλάσκα» (εδώ).