Μοναστηράκι: Μάθε όσα δεν ήξερες για την ιστορία της πολυσύχναστης πλατείας της Αθήνας

Όταν βρίσκεσαι στο Μοναστηράκι, βρίσκεσαι κυριολεκτικά στο κέντρο της ιστορίας της Αθήνας. Όπου κι αν γυρίσεις να κοιτάξεις βλέπεις μνημεία, ιστορικά κτίρια και μια ατμόσφαιρα που σε ταξιδεύει στο παρελθόν.

Η ονομασία «Μοναστηράκι» επικράτησε την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης. Την πήρε από το Μοναστήρι της Παντάνασσας, ένα γυναικείο μοναστήρι που χτίστηκε στην περιοχή από τον 10ο αιώνα. Πριν επικρατήσει η συγκεκριμένη ονομασία, η περιοχή είχε πολλά παρατσούκλια όπως «Αμπατζήδικα», «Τζιερτζίδικα», «Πλατεία της Παλιάς Στρατώνας». Οι λόγοι ήταν πολλοί, αλλά τελικά επικράτησε το «Μοναστηράκι».

Στην περιοχή από το 1759, υπήρχε το Τζαμί Τζισταράκη το οποίο, πήρε το όνομά του από τον Οθωμανό Βοεβόδα της πόλης, Μουσταφά Αγά Τζισταράκη. Ήταν επίσης γνωστό και ως το Τζαμί του Κάτω Συντριβανίου, από ένα σιντριβάνι που υπήρχε κοντά και τροφοδοτούσε ο ποταμός Ηριδανός. Λέγεται πως ο Αγάς για να κτίσει το τζαμί χρησιμοποίησε κίονες από τον ναό του Ολυμπίου Διός. Αυτό θεωρήθηκε ιεροσυλία και πολλοί ήταν εκείνοι που το συνέδεσαν με την επιδημία πανούκλας που έπληξε την πόλη τον επόμενο χρόνο. Το Τζαμί επισκευάστηκε για πρώτη φορά το 1915 και από το 1975 στεγάζει μια αξιόλογη συλλογή κεραμικής από την Ελλάδα, την Κύπρο, την Οθωμανική και τη νεώτερη Τουρκία.

Την εποχή των Οθωμανικών χρόνων στην περιοχή υπήρχε μια υπαίθρια αγορά σιτηρών, κρεάτων και οπωρολαχανικών, με το «Μοναστηράκι» να έχει μέχρι σήμερα μια εμπορική σημασία. Κάποτε ονομάστηκε και Γιουσουρούμ, λόγω του διάσημου παζαριού της οδού Ηφαίστου. Αυτή η ονομασία έχει επιζήσει μέχρι και σήμερα. Η περιοχή των παλαιοπωλείων πήρε το όνομά της από τον Εβραίο έμπορο, Ηλία Γιουσουρούμ, πρώτου ιδιοκτήτη παλαιοπωλείου σε όλη την Αθήνα και πρόεδρο του σωματείου στα τέλη του 19ου αιώνα.

Η πλατεία Αβησσυνιάς πάλι, φέρεται να πήρε το όνομα της από την ανθρωπιστική βοήθεια που κατέφτασε από την σημερινή Αιθιοπία, για τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Ο σιδηρόδρομος, που η παρουσία του δεσπόζει στην περιοχή (σήμερα υπάρχει και μετρό), έφτασε στο Μοναστηράκι τον Μάιο του 1895, ως έργο για τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Η ιστορία του Μοναστηρακίου είναι τόσο πλούσια που θα χρειαζόταν ένα ολόκληρο βιβλίο. Είναι πάντα μια από τις πιο ζωντανές περιοχές της Αθήνας, σημείο συνάντησης πολιτισμών για περισσότερο από μια χιλιετία και ένας τόπος για να φανταστείς με μεγαλύτερη ακρίβεια, το παρελθόν της πρωτεύουσας.