Ιταλία: Νέο φάρμακο για την ημικρανία

Υπάρχει ένας πόνος που δεν φαίνεται, που δεν αφήνει ορατά σημάδια στο δέρμα, αλλά σκάβει βαθιά μέσα στην ψυχή όσων τον βιώνουν. Είναι η ημικρανία, μια σιωπηλή συντροφιά που συνοδεύει σχεδόν έξι εκατομμύρια Ιταλούς στην καθημερινότητά τους, μετατρέποντας τις κανονικές μέρες σε μάχες ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό. «Το να ζεις με αυτή την ασθένεια σημαίνει να χωρίζεις τις μέρες σου σε εκείνες που έχεις οξεία κρίση και σε εκείνες που φοβάσαι ότι θα ξεσπάσει μια κρίση. Το άγχος και ο φόβος ήταν για χρόνια οι πιστοί μου σύντροφοι, με τους οποίους έπρεπε να συνυπάρχω καθημερινά», λέει η Alessandra Sorrentino, πρόεδρος της Ένωσης Alleanza Cefalalgici. «Το να είσαι αόρατος σημαίνει ότι δεν μπορείς να μιλήσεις για τον πόνο που νιώθεις, γιατί για τους άλλους, συχνά, πρόκειται για έναν απλό πονοκέφαλο».

Προφανώς δεν είναι ένας απλός πονοκέφαλος, αλλά μια αναπηρία που εμποδίζει την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων. Και δεν εκδηλώνεται μόνο σε εγκεφαλικό επίπεδο, αλλά μπορεί να προκαλέσει, για παράδειγμα, αλλοδυνία, δηλαδή μια αίσθηση πόνου ακόμα και αν σε αγγίξει κάτι ελαφρά, δυσανεξία στις οσμές, ναυτία, ζάλη. «Η ημικρανία δεν είναι μόνο πόνος», εξηγεί ο Piero Barbanti, νευρολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο San Raffaele της Ρώμης. «Είναι μια ασθένεια που συχνά έχει γενετική προέλευση και εκδηλώνεται με έντονα και αναπηρικά συμπτώματα: παλλόμενος πόνος, ναυτία, έμετος, υπερευαισθησία στο φως και στους θορύβους. Και για να επιδεινώσουν την κατάσταση, υπάρχουν και παράγοντες όπως το άγχος, η αϋπνία, οι αλλαγές στη ρουτίνα».

Η ντροπή και το στίγμα

Στην Ιταλία, εκτιμάται ότι η ημικρανία επηρεάζει σχεδόν έξι εκατομμύρια άτομα. Οι γυναίκες μεταξύ 15 και 50 ετών είναι οι πιο επηρεασμένες, αλλά σίγουρα δεν είναι τα μόνα θύματα. Και οι άνδρες υποφέρουν από αυτό, συχνά σιωπηλά, και μάλιστα πληρώνουν ένα ακόμη υψηλότερο τίμημα λόγω του κοινωνικού στίγματος: μια αόρατη ασθένεια είναι δύσκολο να περιγραφεί, ειδικά σε περιβάλλοντα όπου απαιτείται πάντα αποτελεσματικότητα και δύναμη. «Η προκατάληψη είναι ακόμη πολύ ισχυρή», τονίζει ο Roberto Pancaldi, διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού του The Adecco Group Italia, «και επηρεάζει βαθιά την επαγγελματική ζωή των ανθρώπων. Αυτή η προκατάληψη μετατρέπεται σε ανεξήγητες απουσίες, σε πτώση της παραγωγικότητας, σε στασιμότητα της καριέρας. Πρόκειται για ένα ανθρώπινο και οικονομικό κόστος που φτάνει τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως στην Ιταλία, αλλά που ξεπερνά κατά πολύ τους αριθμούς: είναι σπασμένα όνειρα, εγκαταλελειμμένες φιλοδοξίες, σχέσεις που φθείρονται υπό το βάρος της ακατανόησης».

Ένα νέο εργαλείο

Σε αυτό το σενάριο έρχεται μια θεραπευτική καινοτομία, η επιστροφή από το σύστημα υγείας του rimegepant, του πρώτου από του στόματος φαρμάκου που δρα στο Cgrp (πεπτίδιο που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης), μια πρωτεΐνη-κλειδί στη φυσιοπαθολογία της ημικρανίας, επειδή συμβάλλει στη διαστολή των εγκεφαλικών αγγείων και στην ευαισθητοποίηση των οδών του πόνου. Το νέο φάρμακο ενδείκνυται για ενήλικες ασθενείς τόσο για τη θεραπεία των επεισοδίων, δηλαδή σε οξεία φάση, όσο και για την πρόληψη σε όσους βιώνουν τουλάχιστον οκτώ ημέρες ημικρανίας το μήνα.

«Η κλινική διαχείριση της ημικρανίας απαιτεί δύο διαφορετικές προσεγγίσεις: την οξεία, για τα λιγότερο συχνά επεισόδια, και την προληπτική, σε περιπτώσεις υψηλής συχνότητας ή χρόνιες, όταν ο πόνος είναι παρών για τουλάχιστον 15 ημέρες το μήνα», εξήγησε ο Alessandro Padovani, τακτικός καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μπρέσια και πρόεδρος της Ιταλικής Εταιρείας Νευρολογίας. «Η έγκαιρη παρέμβαση είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση του κινδύνου χρόνιας μορφής, που συχνά επιδεινώνεται από την υπερβολική χρήση συμπτωματικών φαρμάκων. Οι ολοκληρωμένες στρατηγικές, που συνδυάζουν φαρμακευτικές και μη φαρμακευτικές θεραπείες με αλλαγές στον τρόπο ζωής, μπορούν να μειώσουν το βάρος της νόσου και να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής».

Αποτελεσματικό και ασφαλές

Όχι μόνο τα δεδομένα που αναλύθηκαν στις κλινικές μελέτες, αλλά και αυτά που συλλέχθηκαν στην πραγματική ζωή επιβεβαιώνουν τόσο την αποτελεσματικότητα του rimegepant όσο και την ασφάλειά του. «Είναι ένα δισκίο που λαμβάνεται κάθε δεύτερη μέρα», εξήγησε η Cristina Tassorelli, νευρολόγος του Πανεπιστημίου της Παβίας. «Έχει λίγες αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, η εξαιρετική ανεκτικότητά του το καθιστά κατάλληλο και για σύνθετους ασθενείς, που παρουσιάζουν άλλες παθήσεις. Η οροδιασπώμενη μορφή ευνοεί την υψηλή συμμόρφωση και αποφέρει κλινικά, λειτουργικά και σχεσιακά οφέλη, με άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής».

Ο Sorrentino το εξηγεί με τα λόγια κάποιου που ζει με ημικρανία εδώ και δεκάδες χρόνια: «Το φάρμακο μπορεί να μας προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής». Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται πλέον να εγκαταλείπουμε τα σχέδιά μας, ότι μπορούμε να ζούμε χωρίς να κοιτάζουμε συνεχώς το ρολόι φοβούμενοι πότε θα έρθει η επόμενη κρίση, ότι μπορούμε να μειώσουμε το επίπεδο άγχους και στρες και να προσπαθήσουμε να ζήσουμε μια ποιοτική ζωή.