ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ-Ο Φιντέλ Κάστρο, ο Τσε Γκεβάρα και 80 μέλη του Κινήματος της 26ης Ιουλίου αποβιβάζονται στις ακτές της Κούβας με το πλοίο «Γκράνμα» για να ξεκινήσουν την Επανάσταση.

Στις 2 Δεκεμβρίου 1956, το «Γκράνμα» πλησιάζει προς τις ακτές της Κούβας, αλλά πέφτει σ’ ένα λαβύρινθο από τεχνητές λίμνες. «Δεν ήταν απόβαση, ήταν ναυάγιο» γράφει ο Γκεβάρα. «Ήταν θρίαμβος της τύχης που φθάσαμε στην Κούβα» συμφωνεί ο Φιντέλ. Με την ιστορική φράση του Τσε «Ας είμαστε ρεαλιστές! Ας κυνηγήσουμε το ακατόρθωτο!» συνοψίζεται η αποφασιστικότητα των επαναστατών να πραγματοποιήσουν το δύσκολο εγχείρημά τους.

Τελικά, οι άνδρες του Κάστρο αποβιβάζονται στην ακτή, φθάνουν στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα και αρχίζουν να οργανώνουν το αντάρτικο. Ο στρατός προσπαθεί να τους κλείσει τον δρόμο προς τα βουνά. Ένας χωρικός τους «καρφώνει». Η ομάδα δέχεται την πρώτη επίθεση και αποδεκατίζεται. Επιβιώνουν μόνο 20 από τους 82 αντάρτες. Ο Τσε τραυματίζεται.

Το αντάρτικο, όμως, φουντώνει. Οι εθελοντές πυκνώνουν τις τάξεις του αντάρτικου. Ακολουθεί δεύτερη επαναστατική απόπειρα στις 17 Φεβρουάριου 1957. Τον Ιούλιο δημιουργείται η «Τέταρτη Φάλαγγα» του στρατού του Φιντέλ. Ως το 1958 οι επαναστάτες σημειώνουν μικρές νίκες και μέσα σ’ ένα χρόνο καταφέρνουν τον οριστικό θρίαμβο. Αναλαμβάνουν την εξουσία την 1η Ιανουαρίου 1959, οπότε ο δικτάτορας Φουλχένσιο Μπατίστα εγκαταλείπει τη χώρα. Η Κουβανική Επανάσταση είχε θριαμβεύσει.

Ο Κάστρο στην εξουσία

Στις 16 Φεβρουαρίου ο Κάστρο αναλαμβάνει καθήκοντα πρωθυπουργού, με υπουργό Στρατιωτικών τον αδελφό του Ραούλ. Ένα από τα πρώτα μέτρα του ήταν η εθνικοποίηση των μεγάλων αγροτικών εκτάσεων και των αμερικανικών επιχειρήσεων. Οι ΗΠΑ, που για πολλά χρόνια διαφέντευαν τις τύχες του νησιού, αντιδρούν. Στις 19 Οκτωβρίου 1960 επιβάλλουν οικονομικό εμπάργκο και στις 3 Ιανουαρίου 1961 διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα. Οι Αμερικανοί θα διατηρήσουν μόνο μια στρατιωτική βάση στο νησί στον κόλπο του Γκουαντανάμο.

Για τους Αμερικανούς η Κούβα του Κάστρο είναι «κόκκινο μίασμα». Ο Φιντέλ γίνεται στόχος της Ουάσιγκτον. Μία υπερδύναμη εναντίον ενός. Οι μυστικές υπηρεσίες της απομυθοποιούνται, όταν η απόβαση των πρακτόρων της CIA στον «Κόλπο τών Χοίρων» (17 Απριλίου 1961), με στόχο την ανατροπή του Κάστρο, αποδεικνύεται φιάσκο. Η εκτίμηση της CIA ότι ο «κομαντάντε» δεν διέθετε έρεισμα στον κόσμο ήταν λανθασμένη. Την Πρωτομαγιά του 1961, ο Κάστρο διακηρύσσει ότι η Κούβα είναι πλέον σοσιαλιστική χώρα, με μοναδικό νόμιμο πολιτικό σχηματισμό το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Το 1962 το νησί της Καραϊβικής γίνεται το επίκεντρο του παγκοσμίου ενδιαφέροντος, όταν ο Κάστρο συμφωνεί με τη Σοβιετική Ένωση να εγκατασταθούν βαλλιστικοί πύραυλοι στο έδαφος της Κούβας. Η απειλή της «Κρίσης των Πυραύλων» (15 – 28 Οκτωβρίου), που παρ’ ολίγο να οδηγήσει τον κόσμο σε πυρηνικό ολοκαύτωμα, εξέλιπε όταν ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Νικίτα Χρουστσόφ και ο αμερικανός πρόεδρος Τζον Κένεντι αποφάσισαν, εν αγνοία του Κάστρο, τη διάλυση των πυραυλικών βάσεων.

Φιντέλ Κάστρο – Νικίτα Χρουστσόφ

Ο Κάστρο ήταν άνθρωπος μεγάλης ενεργητικότητας κι ευφυΐας, με οξυμένο πολιτικό αισθητήριο. Ήταν συναρπαστικός ρήτορας, που μπορούσε να μιλάει συχνά και για πολλή ώρα. Είχε την υποστήριξη πολλών, αλλά προκάλεσε επίσης την απέχθεια, εξαναγκάζοντας σε εξορία εκατοντάδες χιλιάδες Κουβανών, πολλοί από τους οποίους κατέφυγαν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Με τις πολιτικές που εφάρμοσε ανέβασε το βιωτικό επίπεδο του κουβανικού λαού. Έκανε ανακατανομή του οικονομικού πλούτου, των εσόδων και κατέστησε δικαιότερη τη δυνατότητα πρόσβασης τών κατοίκων στις υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Αύξησε σημαντικά τις ευκαιρίες για μόρφωση και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η παιδεία σε όλες τις βαθμίδες της και οι υγειονομικές υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν.

Εγκαθίδρυσε, όμως, ένα αυταρχικό καθεστώς. Δεν υπήρχε και δεν υπάρχει μέχρι και σήμερα πολιτικός ανταγωνισμός, καθώς το μόνο νόμιμο κόμμα είναι το Κομμουνιστικό. Βουλευτικές εκλογές μπορεί να γίνονται από το 1976 σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά μόνο οι εκλεκτοί του καθεστώτος εκλέγονται. Όλα τα μαζικά μέσα ενημέρωσης ελέγχονται από την κυβέρνηση κι εκφράζουν τις απόψεις της. Το κράτος δικαίου απουσιάζει από την Κούβα και χιλιάδες αντιφρονούντες «σαπίζουν» στις φυλακές του καθεστώτος. Η εξουσία βρίσκεται στα χέρια μιας συγκεντρωτικής γραφειοκρατίας με επικεφαλής τους Κάστρο, η οποία εκπονούσε και εκπονεί την πολιτική της χώρας.

Ο Κάστρο, την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, προσπάθησε να εξαγάγει την ένοπλη επανάσταση στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στη Νότια και την Κεντρική Αμερική. Το 1975 η κουβανική κυβέρνηση (με τη σοβιετική υποστήριξη) αποφάσισε να μετάσχει στον εμφύλιο πόλεμο της Αγκόλα στο πλευρό τού Λαϊκού Κινήματος για την Απελευθέρωση της Αγκόλα. Και πάλι με τη σοβιετική ενίσχυση, το 1978, η κουβανική κυβέρνηση βοήθησε την Αιθιοπία να αποκρούσει μία εισβολή από τη Σομαλία. Στις αρχές τής δεκαετίας του ‘80, η κυβέρνηση του Κάστρο εμφανιζόταν να έχει εγκαταστήσει στο εξωτερικό μάχιμες δυνάμεις περίπου 40.000 ανδρών.

Παρά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, που του στέρησε ένα σημαντικό οικονομικό υποστηρικτή κι έναν απαράμιλλο σύμμαχο, ο Κάστρο κατάφερε να παραμείνει στην ηγεσία της χώρας του, συνεχίζοντας να σηκώνει κεφάλι στην Ουάσινγκτον και αρνούμενος κάθε χαλάρωση του καθεστώτος του.

Στις 31 Ιουλίου του 2006, αναγκάστηκε, έπειτα από σοβαρή εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε, να παραδώσει την εξουσία στον αδελφό του Ραούλ, τον μόνιμο υπουργό Άμυνας και δεύτερο στην ιεραρχία του καθεστώτος, στην αρχή προσωρινά και στη συνέχεια οριστικά στις 24 Φεβρουαρίου 2008.